1. Moliyaviy tahlilning vujudga kelishi, zamonaviy boshqaruvdagi roli va ahamiyati

«Sharq» fermer xo‘jaligida bug‘doy sotishdan olingan pul daromadining tahlili uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlar

№	Ko‘rsatkichlar	Shartli belgi	O‘tgan yil	Hisobot yili	O‘zgarishi (+;-)
1	Sotilgan bug‘doy miqdori, s	M	8600	7700	-900
2	1 s bug‘doyning o‘rtacha sotish bahosi, so‘m	B	20600	23700	+3100
3	Jami bug‘doy sotishdan olingan pul tushumi, ming so‘m	MB	177160	182490	+5330

• 5.6-jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, fermer xo‘jaligida hisobot yilida jami bug‘doy sotishdan olingan pul tushumi o‘tgan yilga nisbatan 5330 ming so‘mga ko‘paygan. Pul tushumining o‘tgan yilga nisbatan oshishiga quyidagi omillar ta’sir ko‘rsatgan, ya’ni:
• birinchi omil, bu sotilgan bug‘doy miqdorining o‘zgarishi hisoblanib, uning natijaga ta’siri yuqoridagi formula asosida quyidagicha aniqlanadi:
• ∆MBm = (B0 × ∆M) + ((∆B × ∆M) / 2) = (20600×(-900)) + ((3100×(-900) / 2) = (-18540000)+((-2790000) / 2) = (-18540000)+
• (-1395000) = -19935000 so‘m;
• ikkinchi omil, bu 1 sentner bug‘doyning o‘rtacha sotish bahosining o‘zgarishi hisoblanib, uning natijaga ta’siri ham yuqoridagi formula bo‘yicha quyidagicha hisoblanadi:
• ∆MBB = (M0 × ∆B) + ((∆B × ∆M) / 2) = (8600×3100) + ((3100 × (-900)/2) = (26660000) + ((-2790000) / 2) = 26660000-1395000 = 25265000 so‘m.
• Bajarilgan hisob-kitoblardan ko‘rinadiki, ikki omil ta’sirining yig‘indisi jami pul tushumining umumiy farqiga teng bo‘larkan:
• ±∆MB=(±∆MBm)+(±∆MBB)=25265000+(-19935000)=+5330000 so‘m.

• “Moliyaviy tahlilˮ fani iqtisodiy fan bo‘lib boshqa fanlardagi umumiy qonuniyatlar va tartiblarga amal qiladi. Ya’ni ko‘pgina fanlar bilan o‘zaro bog‘liqlikda bo‘ladi. Jumladan, “Moliyaviy tahlilˮ fani bevosita