1-mustaqil ish. Mavzu: Xorijiy davlatlar ta’lim tizimida kreativ ta’limning o’rni

2 – masala. Ta‘lim mazmunini shakllantirish 
Ta‘limning mazmuni deb, o’quvchilarning o’quv jarayonida egallashi lozim 
bo’lgan va maxsus tizimga solingan bilim, ko’nikma, malakalarning aniq 
belgilangan doirasiga aytiladi. Ta‘limning mazmuni uning maqsadidan kelib chiqadi. 
Ya‘ni, ta‘lim qanday maqsadga qaratilgan bo’lsa, uning mazmuni shu maqsadga 
muvofiqlashtiriladi. 

---

O’zbekiston Respublikasining “Ta‘lim to’g’risida” gi Qonuni (1997 yil) da 
ta‘limning dunyoviy harakterda bo’lishi lozimligi va DTS talablari asosida ta‘lim 
olishning hamma uchun ochiqligi alohida uqtirilgan (3-modda). (Barkamol avlod- 
O’zbekiston taraqqiyotining poydevori. Toshkent, “SHarq”, 1997 20-b). 
Ta‘lim mazmunini shakllantirishda quyidagi omillarni hisobga olish taqoza etiladi: 
1) milliy mafkura, ijtimoiy tuzum xususiyatlari; 
2) mavjud ishlab chiqarish ehtiyojlari; 
3) davlatning xalq ta‘limi tizimi va muayyan o’quv yurti oldiga qo’yadigan 
talablari; 
4) o’qitish qoidalariga muvofiq keluvchi va o’quvchilarning intellektual, fiziologik, 
yosh imkoniyatlarini e‘tiborga oluvchi didaktik talablar (Pedagogika. A.Q. Munavvarov 
tahriri ostida. Toshkent, “O’qituvchi”, 1996. 68-b.). 
SHuni ta‘kidlash lozimki, maktab ta‘limining mazmunining tarixiy va sinfiy 
xususiyatiga ega ekanligi kishilik jamiyati taraqqiyotining barcha bosqichlarida 
namoyon bo’lgan. Chunki, o’tmishdagi barcha davrlarda, ijtimoiy taraqqiyotning 
barcha bosqichlarida ta‘limning mazmuni va hajmi (parametrlari) o’sha davr, o’sha 
ijtimoiy-iqtisodiy tuzum mafkurasi, talab va ehtiyojlari, fan-texnika taraqqiyoti 
darajasi bilan belgilab kelingan. 
Hozirgacha pedagogika nazariyasi fanida ta‘lim mazmunini belgilash 
muammosiga doir ikki xil qarash mavjud: 
a) “shakl ma‘lumot” tarafdorlari; 
b) “moddiy ma‘lumot” tarafdorlari;