1. Oqıw materialları


Filosofiyada shubhanıń roli


Download 1.05 Mb.
bet15/162
Sana17.06.2023
Hajmi1.05 Mb.
#1528679
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   162
Bog'liq
OMK-qq Filosofiya

Filosofiyada shubhanıń roli. Joqarıda keltirilgan eki gnoseologiyalıq jantasıwdı salıstırıw hám olarġa baha beriwdn shubha áhmiyetli rol` oynaydı. Ol tek ġana orınlı bolıp qalmastan, al bálkim dóretiwshi baġdarlandırılġan hár qanday biliwdiń zárúriy elementi esaplanadı. Sonday-aq, filosofiyalıq pikirler hár qanday shák-shubhadan jıraq bolsa, nakritikalıq qabıl etiletuġın ótmish hám áyyemde ózlestirilgen nızam-qaġıydalarġa sózsiz boysınıw normaġa aynalıp qaladı, bul bolsa dogmatizm, turġınlıq hám kriziske jetekleydi.
Buġan áyyemgi dáwirde-aq antik filosoflar: elladalıq Pirron, Arkesilay, Sekst Empirik hám shubhanı pikirlewdiń tiykarġı principi, insan bilimin bolsa – salıstırmalı dep járiyalanġan filosofiyalıq baġdar – skepticizmniń basqa tiykarshıları itibardı qaratqan. Skepticizm haqıyqatqa shák-shubhasız iyelik hám nárselerdi durıs túsiniwge dawager bolġan filosofiyalıq táliymatlar húkimranlıġına múnásibet sıpatında júzege keldi hám usı mániste unamlı rol` oynaydı.
Filosofiyanıń tiykarġı funkciyaları. Filosofiya anaw yaki mınaw mashqalalardı shesher, nızamlar, belgili bir principlerdi táriypler yaki gipotezalar, ideyalar hám teoriyalardı ilgeri súrer eken, áyne waqıtda (bazıda usılayınsha) hár qıylı funkciyalardı atqaradı. Filosofiyanıń áhmiyetli funkciyalarınan dún`yaġa kóz-qarastı qáliplestiriw, biliw, metodologiyalıq, integrativ, mádeniy, aksiologiyalıq, ádep-ikramlılıq hám tárbiyalıq funkciyalardı atap kórsetiw múmkin. Olardıń barlıġı bir-biri menen úzliksiz baylanıslı bolıp tabıladı. Bul funkciyalardıń roli hám áhmiyeti filosofiyanıń ámel qılıw tarawı, ol sheshilip atırġan wazıypalar dárejesi hám ózgesheligi menen belgilanadi.
Dún`yaġa kóz-qarastı qáliplestiriw funkciyası. Filosofiyanıń, dún`yaġa kóz-qarastı qáliplestiriw funkciyası, insannıń dún`yaġa múnásibeti, onıń óz-ózin hám ózin qorshaġan bolmıstı túsiniwi, sonday-aq túrli waqıyalar, qubılıslardı hám óz parızın qanday túsindiriwi eń dáslep hám tikkeley onıń dún`yaġa kóz-qarasına baylanıslı boladı. Joqarıda kórsetip ótilgenindey, insannıń dún`yaġa kóz-qarasında itiqatlar hám bilimler, tuyġılar hám emociyalar, racionallıq hám irracionallıq, tájiriybe, intuiciya hám t.b. ajıralmas baylanıslı boladı. Áyne sol sebepli filosofiyasız dún`yanıń bir pútin kelbetin jaratıw múmkin emes, óytkeni, «hámma nársege aralasatuġın» filosofiya ġana dún`yaġa kóz-qarastıń óz-ara baylanıspaġan hár qıylı «bóleklerin» birlestirip, usılayınsha adamlardıń pútkil bolmısqa baylanıslı ulıwmalıq, izshil hám logikalıq jaqtan durıs múnásibetin jaratıw imkaniyatın beredi. Bunda filosofiya ayırım ikir-shikirler, áhmiyetsiz sıpatlamalardı abstarktlastıradı hám ulıwmalıq baylanıslarġa, túrli nárseler hám qubılıslar qásiyetleriniń birligiga itibardı qaratadı hám usılayınsha óziniń bas funkciyası – dún`yaġa kóz-qarastı qáliplestiriw funkciyasın atqaradı.

Download 1.05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   162




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling