1. Oqıw materialları


Download 1.05 Mb.
bet17/162
Sana17.06.2023
Hajmi1.05 Mb.
#1528679
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   162
Bog'liq
OMK-qq Filosofiya

Mádeniy funkciyası. Filosofiya adamlardıń dún`yaġa kóz-qarasın keńeytiw, olarda biliwge qızıġıwshılıqtı oyatıw, teoriyalıq pikirlew mádeniyatın qáliplestiriw hám rawajlandırıw arqalı mádeniy funkciyanı da atqaradı. Ol dún`yanı ózlestiriw hám biliwdiń universal forması sıpatında, insaniyattıń eń jaqsı tabısların ózinde jámlestiredi hám olardı pútkil insaniyat múlkine aynaldıradı. Túrli mámleketler hám xalıqlardıń filosofiyası tariyxın úyreniw olardıń ótmishtegi hám házirgi mádeniyatın jaqsıraq túsiniw imkaniyatın beredi, ideyalar almasıwı hám mádeniy dástúrlerdiń óz-ara tásirine kómeklesedi, bul mádeniy miyras penen organikalıq baylanıslı bolġan kóp ġana mashqalalardı sheshiwde mańızlı áhmiyetke iye boladı.
Aksiologiyalıq funkciyası. Filosofiya ómirdiń mánisi, ólim hám máńgilik ómir máselelerin kún tártibine qoyıw, anaw yaki mınaw háreket, waqıya, qubılısqa «jaqsı», «jaman», «áhmiyetli», «paydalı», «paydasız» kategoriyaları menen baha beriw arqalı aksiologiyalıq (grek. axia - qádiriyat) funkciyasın atqaradı. Ol uzaq múddetli tendenciyalardı qısqa múddetli tendenciyalardan parıqlaw, ústirtin processlerdi fundamental processlerden, áhmiyetli nárseler hám qubılıslardı ekinshi dárejeli nárseler hám qubılıslardan ajıratıw arqalı insannıń qádiriyatlarġa múnásibeti menen ajıralmas baylanıslı bolġan tiyisli zárúrliklerdi qáliplestiredi. Usılayınsha insannıń belgili bir qádiriyatları, baġdarları hám prioritetleri belgilanadi, yaġnıy tiyisli qádiriyatlar sisteması qáliplesedi. Bul sistema adamlardıń áhmiyetli ózgesheligi esaplanadı, olardıń ómirge múnásibetin sáwlelendiredi hám jámiyettegi minez-qulqın kóp aspektten belgileydi.
Filosofiyanıń etikalıq (ádep-ikramlılıq) funkciyası adamlar minez-qulqı hám anaw yaki mınaw jámiyette júzege keliwshi múnásibetler menen baylanıslı. Bunda, máselen, ádep-ikramlılıq qádiriyatlar, olardıń tábiyatı, tiykarları hám jámiyettegi ámeliy roli filosofiyanıń izertlew predmeti esaplanadı, bul jámiyette júzege keletuġın hám tábiyiy jol menen, yaġnıy real turmısámeliyatında ornatılatuġın ólshemler hám qaġıydalarġa sezilerli dárejede tásir kórsetedi. Bunday ólshemler sociallıq múnásibetlerni tártipke salıwshı áhmiyetli qural esaplanadı hám adamlardıń óz-ara baylanısları, olardıń múnásibetleri hám óz-ara til tabısıw dárejesinde kórinis tabadı. Juwmaqlap aytqanda, filosofiya udayı etikada, jámiyettiń barlıq aġzalarınıń minez-qulqında kórinis tabadı hám usılayınsha jáne bir áhmiyetli funkciya – etikalıq funkciyanı atqaradı.

Download 1.05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   162




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling