1 O`zbekiston respublikasi oliy ta`lim fan va innovatsiyalar vazirligi

Embrionining rivojlanishi – akula tuxumida, lanstetnik va minoga 
tuxumining aksicha sariqlik juda ko’p bo’lganligi uchun embrion diski ustida avval 
uning bosh tomoni, so’ngra keyingi tomoni vujudga kelib bosh va dum o’siqlari 
hosil bo’ladi, buning natijasida embrion sariqlikdan ajralib qoladi. 
Bosh o’siida bosh miya, sezuv organlari ko’zlari, hidlov va eshituv 
chuqurchalari jabra yoriqlari vujudga keladi va oiz teshigi hosil bo’ladi. Natijada 

---

22 
 
rosa shakllangan embrion ingichka kindik ipi bilan sariqlik qopchasiga qo’shilib 
qoladi. Bu kindik ipchasidan qon tomirlari o’tadi. Embrion rivojlangani sari 
sariqlik haltasi yo’qola boradi. Shunday qilib akula bolasi o’zgarishsiz   
rivojlanadi.
 
5. TARQALISHI VA HAYOT KECHIRISHI 
Ko’ppak akula Atlantika okeanining Evropa atrofidagi qismlarida Shimoliy 
hamda O’rta dengizga yashaydi va ahyon-ahyonda Qora dengizga ham o’tib turadi. 
Baliqlar va qisqichbaqasimonlar bilan oziqlanadi. Tuxumini qiroq yaqinidagi o’tlar 
orasiga tashlaydi, bunda tuxumlari hivchinlari bilan o’tlarga ilashib oladi. 
Ekologiyasi, tarqalishi – Akulalar tanasi har xil bo’lib, uzunligi 20sm dan 15 
m gacha boradi. 10 ta oilasi mavjud. Akulalarning hozirgi kunda 250 ta turi bor. 
Bularning ichida eng yirigi kitsimon akulalar bo’lib uzunligi 15 m ga ba’zan 20 m 
ga boradi. Inson uchun xavfsiz, tuxumini kattaligi 0,5 m keladi. Dunyo okeanining 
tropik va subtropik suvliklarida uchraydi. Bundan tashqari kitsimon, gigant, ko’k 
akulalar bo’ladi. 
Akulalarni go’shti xushta’m, kup mamlakatlarda xo’jalik ahamiyati ega. 
Terisi muhim sanoat xom-ashyo hisoblanadi. Jigaridan texnik baliq yoi olinadi 

---

23