1 O`zbekiston respublikasi oliy ta`lim fan va innovatsiyalar vazirligi

Kurs isning maqsad va vazifalari Jabralardan oʻtayotgan suvdan kislorod 
jabra varaqlari kapillyarlaridagi qonga. shimiladi; karbonat angidrid esa qondan 
suvga ajralib chiqadi. Qahraton qishda muz tagiga kislorod oʻtmasligi yoki issiq 
yozda iliq suvda kislorod kam erishi tufayli baliqlar halok boʻladi. 
Kurs ishining ob`yekti va predmeti Qon aylanish sistemasi yurak, qorin va orqa 
aortalari, arteriya, vena va kapillyardan iborat. Yuragi yurak qorinchasi va 
boʻlmasidan iborat. Arteriya qoni jabralardan chiqib, umurtqa pogʻonasi ostidan 
butun tana boʻylab oʻtadigan orqa aortaga keladi. 
Ishning amaliy ahamiyati. . Toʻqimalarda hosil boʻladigan moddalar 
almashinuvi mahsulotlari ikkita tasmasimon qoʻngʻir-qizgʻish buyraklar yordamida 
qondan filtrlanib, siydikni hosil qiladi.
 

---

4 
 
I.BOB BALIQLARNI KATA SINFI EKOLOGIYASI 
VA EVOLYUTSIYASI
 
1.1. BALIQLAR EKOLOGIYASI
Baliqlar barcha tuban xordalilar singari nuqul suvda yashaydigan 
jonivorlardir, ularning embrion hayoti bo’lsin, butun umri suvda o’tadi.
Suvning o’ziga xos bir qancha xossalari borki, ular o’sha suvda yashaydigan 
organizmlar uchun katta ahamiyatga ega. Bular qo’yidagilar:
1. Suv temperaturasi.
2. Suvdagi kislorod miqdori.
3. Suvdagi tuzlar miqdori.
Baliqlarning asosiy ekologiya gruppalari.
Baliqlarning o’zlari yashaydigan muxitga nisbatan 2 ta munosabatini ular 
ekologik klassifikastiyasiga negiz qilib olish mumkin:
1. Suvdagi tuzlarga munosabati 
2. Suv havzalaridagi yashash joylariga munosabati
Birinchi holda baliqlar tubandagi asosiy guruhga bo’linadi:
1) Dengiz baliqlari - Umr bo’yi sho’r suvda yashaydi, chuchuk suvga 
ko’chirilsa o’lib qoladi. Vakillari: treska, kilka, sardinka va boshqalar.
2) O’tkinchi baliqlar - Hayotining ko’p qismini o’tkazadi, bu erda 
oziqlanadi, lekin o’rchish uchun chuchuk suvga o’tadi (chunki sho’r suvda ikrasi 
ivib qoladi) bunga seldsimonlar, losossimonlar, osyotrsimonlar kiradi.
3) Chala o’tkinchi baliqlar - dengizning daryo mansablarida tutash joylarida 
yashaydi, lekin qishlash va o’rchish uchun daryo etagiga o’tadi. Bularga leshch, 
laqqa, sazan, sudak va boshqalar kiradi.
4) Chuchuk suv baliqlari - umrbod chuchuk suvlarda yashaydi, hatto bir oz 
sho’rlangan suvda ham halok bo’ladi. Vakillari: nalm, marinka va boshqalar.
Baliqlar suv havzalaridagi yashash o’rinlariga qarab qo’yidagi gruppalarga 
bo’linadi.

---