1 O`zbekiston respublikasi oliy ta`lim fan va innovatsiyalar vazirligi
Download 1.12 Mb. Pdf ko'rish
|
nnnnnnnnnnnnn
- Bu sahifa navigatsiya:
- Tashqi ko’rinishi
- Teri qoplaichlari
- Bosh skeleti
|
18 2.3. AKULALAR YOKI PLASTINKA JABRALILAR 6-rasm Ko’ppak akula – yoki dengiz iti juda ko’pchilik akulalar kabi suvda juda tez suzadi, asosan baliqlarni tutib eb dengizda yirtqichlik bilan hayot kechiradi. Tashqi ko’rinishi – bo’yi 1 m ga boradi. Gavdasi uzunchoq duk shaklida bo’ladi, boshining uchida uzun qazich burni bor. Orqasiga borgan sari tana torayib dumga aylanadi, dum asosiy harakat organidir. Dum suzgich qanotining pallalari bir xilda emas, ichida o’q skeleti bo’lgan yuqori pallasi uzun, pastki pallasi kalta bo’ladi. Shuning uchun ham qanoti getorostirkal tipda tuzilgan. Teri qoplaichlari – akulaning terisi talaygina bir xo’jayrali bezlari bo’lgan ko’p qavatli epidermis va plakoid deb ataladigan bir talay tangachali qattiq koriumdan iborat. Tangacha suyakka yaqin turadigan modda dentindan iborat, tangachaning uchi tishchaga o’xshaydi, tishchaning uchi maxsus emal qavat bilan qoplangan. Plakoid tangachalar jaga o’tar ekan kattalashib chin tishga aylanadi. Bosh bilan tananing ikki yon tomnida yon chiziq deb ataluvchi sezuv organi bor. Skeleti - akulaning skeleti suyaksiz bo’lib, nuqul toaydan iborat, lekin bu toay o’ziga oxak singdirib olishi va qattiqlashishi ham mumkin. Skeleti qo’yidagi qismlarga bo’linadi. 1. O’q skelet 19 2. bosh skelet 3. juft suzgich qanotlar skeleti 4. toq suzgich qanotlar skeleti O’q skelet – talaygina umrtqalarning bir-biri bilan harakatchan tarzda qo’shilishidan hosil bo’lgan umrtqa poonasining ostki tomonidan pastga qarab pastki yoylar chiqadi. Gavdaning tana bo’limida pastki qisqa o’simtalarga qovuralar (costa) birikadi. Bosh skeleti – bosh skeleti asosan ikki qismga: Neurokranium va vissteral skeletdan iborat. 1. Neurokraniumga: miya quttisi sezuv organlari (eshituv va hidlov) kolsulasi hamda qozich burun skeleti kiradi. 2. Visteral skelet uch qismga bo’linadi 1. jabra yoylari 2. til osti yoyi 3. ja yoylari Suzgich qanot skeletlari ikkiga: 1. toq suzgich qanotlari 2. juft suzgiya qanotlari Toq suzgich qanotlari skeletiga orqa, dum, orqa chiqaruv teshigi qanotlari skeletidan iborat. Juft suzgich qanotlar skeleti suzgich qanotlar kamari bilan erkin suzgich qanot skeletidan tashkil topgan. Download 1.12 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|