1 O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti

2.2.6-rasm. Shlernbergiya-Sternbergia. 
Shlernbergiya (Sternbergia) turkumi. Turkumga piyozli ko'p yillik o't o'simliklar 
kiradi. Barglari qalami, 4—8 ta. Gulqo'rg'oni 6 ta bargchali, voronkasimon, 
changchisi 6 ta, tugunchasi uch meva bargli. Mevasi — ko'sakcha. O'zbekistonda 
bitta turi o'sadi (Fisher shternbergiyasi — Sternbergia fischeriana). Ko'p yillik 
piyozli o't o'simlik. Piyozchalari tuxumsimon, 3 sm qalinlikda. Poyasi gullagan 
davrda 10 sm gacha, mevalagan vaqtda esa uzunroq bo'ladi. Barglari 4—8 ta, 
yashil, tuksiz, qalami. Gullari sariq, 8—10 mm uzunlikda. Fevral-mart oylarida 
gullaydi, urug'i aprel oyida yetiladi.

---

33 
Chuchmomadoshlar oilasi —Ixioliriacea. 
Bu oila vakillari serbarg. Gullari ko'p yillik piyozli o't o'simliklardan iborat. 
Poyasi alsha rangli, voronkasimon. Shingilsimon to'pgul hosil qiladi. Gulqo'rg'on 
bargchalari 6 ta, changchisi 6 ta. Tugunchasi uch uyali, urug'kurtaklari ko'p. Bu 
oila bir turkum — Ixiolirion va 4—5 turdan iborat. Ular Falastin va Eron-Turon 
hududlarida tarqalgan. O'rta Osiyoda ham bir turkum (Ixiolirion) va 3 turi 
uchraydi, O'zbekistonda esa shu turkumdan ikki turi o'sadi.
Tatar chuchmomasi — Ixiolirion tataricum. Ko'p yillik o't o'simlik. Poyasi tuksiz, 
silliq, bo'yi 15-80 sm. Barglari ingichka, qalami, eni 2—10 mm. Gulqo'rg'oni 
qo'ng'iroqsimon, shingilsimon to'pgulda o'rnashgan, binafsha rangli, gulqo'rg'oni 6 
bargchali, changchisi 6 ta. Mevasi ko'sakcha. Aprel-may oylarida gullab, may-
iyunda urug' bcradi. Bog'larda, dalalarda ekinlar orasida, adir va tog'ning pastki 
qismlarida uchraydi. 
2.2.7-rasm. Chuchmoma-Ixiolirion. 
 

---

34 
2.3. Nargisnamolar qabilasi vakillarining tabobatda va xalq xo`jaligidagi