1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

-129- 
“Темурийлар Уйғониш даври” деб аталмиш сермаҳсул маданий меросга асос 
солган”. 
Адабиётлар рўхати: 
1. Мирзиёев Ш.М. Буюк келажагимизни мард ва олийжаноб халқимиз 
билан бирга қурамиз. – Тошкент: Ўзбекистон, 2017. 
2. Мец А. Мусульманский ренесанс. – М., 1973. 
3. Халқ сўзи газетасининг 3 сентябр 2020 йил сони.
 
Oripova Mavluda Qodirovna 
BVXTXQTMOHM "Ijtimoiy-iqtisodiy fanlar 
metodikasi" kafedrasi katta o‘qituvchisi 
MOZIYGA MUHRLANGAN MATONAT 
Annotatsiya: Maqolada haqida Amir Temurning ilm-fan va ma’naviy 
madaniyatning yuksalishiga qo‘shgan hissasi haqida fikr yuritilgan.
Kalit so‘zlar: Amir Temur, ilm-ma’rifat, ma’naviy madaniyat, «Temur 
tuzuklari», alloma, ajdodlar, Ikkinchi Renessans, Movarounnahr, olimlar.
Vatanimiz va davlatchiligimiz tarixida buyuk sohibqiron Amir Temur alohida 
o‘rinda turadi. Davlatimiz rahbari Shavkat Mirziyoyev 2018-yil 28-dekabrda Oliy 
Majlisga yo‘llagan Murojaatnomasida «Buyuk alloma va adiblarimiz, aziz 
avliyolarimizning bebaho merosi, yengilmas sarkarda va arboblarimizning jasoratini 
yoshlar ongiga singdirish, ularda milliy g‘urur va iftixor tuyg‘ularini kuchaytirishga 
alohida e’tibor qaratishimiz kerak» deb ta’kidlagandi. Bu bejiz aytilmadi, albatta.
Zero, xalqimiz, ayniqsa millatning kelajagi bo‘lgan yoshlar buyuk ajdodlar 
tarixini qanchalar ko‘p o‘rgansa, ularning hayoti va faoliyatidan ibrat va saboq olib 
yashasa, qalbida milliy g‘urur va iftixor tuyg‘ulari jo‘sh urib, elu yurtga bo‘lgan 
muhabbati yanada ortadi. Bu ezgu ishlarni amalga oshirishda esa, xalqimiz tarixida 
o‘tgan ko‘plab buyuk siymolar qatorida, Sohibqiron Amir Temur qadriyatini 

---

-130- 
o‘rganish ham muhim ijtimoiy-siyosiy va ma’naviy ahamiyatga ega. Amir Temur 
ulkan va qudratli saltanat barpo etar ekan, ma’naviy madaniyatning yuksalishi, gullab 
yashnashi, bunyodkorligiga alohida e’tibor berdi.
Tabiiyki, mustaqillik yillari tarixshunosligida Amir Temur va Temuriylar davri 
ilm-fani rivoji bevosita Temuriylar davri bilan uzviy ravishda o‘rganildi. Chunki, 
ilm-fan ravnaqi jamiyat va davlat taraqqiyotiga xizmat etishini yaxshi tushungan 
Sohibqiron noyob iste’dod va qobiliyat egalarini muhofaza qilish, ijodlari uchun 
shart-sharoitlar yaratib berishga alohida e’tibor qaratdi. Shuning uchun ham u 
o‘zining “Tuzuklari”da qayd etilgan o‘n ikki toifa va tabaqaning ikkinchisiga aqlli 
kishilar va kengash sohiblarlarni kiritdi va ularni e’tiborli shaxslar deb bildi[2,76]. 
Buning natijasi o‘laroq, Temuriylar davrida ilm-fan ravnaq topib, yurtboshimiz 
aytganlaridek: “O‘n beshinchi asrda Sohibqiron Amir Temur bobomiz asos solgan va 
uning munosib avlodlari davom ettirgan muhtasham saltanat, yurtimizda ikkinchi 
Uyg‘onish, ya’ni ikkinchi Renessans davrini boshlab berdi. Donishmand xalqimiz har 
ikki Renessans davrida jahonning eng ilg‘or, taraqqiy etgan xalqlari qatorida 
bo‘lgani barchamizga ulkan g‘urur va iftixor bag‘ishlaydi”. 
Amir Temurning qanday shaxs va davlat arbobi bo‘lganligi, hamda uning 
ijtimoiy-siyosiy qarashlari, saltanat taraqqiyoti yo‘lida amalga oshirgan islohotlari 
borasida uning zamondoshlari ham, keyingii davr olimlari va siyosatchilari ham o‘z 
fikrlarini bayon etganlar. 
Amir Temur ilm-fan, ma’naviyat ahliga e’tibor, mehribonlik ko‘rsatib, ulardan 
jamiyat madaniy hayotida foydalanishga intilar ekan, tarixchi Ibn Arabshoh 
yozganidek, «Temur olimlarga mehribon, sayyidu shariflarni o‘ziga yaqin tutar edi. 
Ulamo va fuzaloga to‘la izzat-hurmat ko‘rsatib, ularni har qanday odamdan tamom