1. O’zbekistonda investitsiya faoliyati qanday vositalar yordamida tartibga solinadi

Kapital investitsiyalar asosan ularning qiymatini belgilaydigan jismoniyxususiyatlarga ega. Masalan, binolar, asbob-uskunalar,yer va boshqalar. O‘z navbatida, kapital investitsiyalar takror ishlab chiqa- radigan, (masalan, asbob-uskunalar) va takror ishlab chiqarmaydigan (masalan, yer, shaxtalar, san’at buyumlar) kabi turlarga bo‘linishi mumkin.¹⁸
Moliyaviy investitsiyalar tarkibiga mahalliy va xorijiy mamlakatlarning pul birliklari, banklardagi omonatlar, depozit sertifikatlar, aksiyalar, obligatsiyalar, veksellar va boshqa qimmatli qog‘ozlar hamda tenglashtirilgan boyliklar ham kiradi.
Moliyaviy investitsiyalarning tarkibida portfel investitsiyalarni farqlash mumkin. Portfel investitsiyalar – mulkdan daromad olishda huquq beruvchi qimmatli qog‘ozlarga kapital qo‘yishdir. Moliyaviy aktivlarga investitsiyalar quyidagi shakllardagi qo‘yilmalarni o‘zichiga oladi:

• 
  asosiy iqtisodiy agentlar faoliyati jarayonida yaratilgan barcha ko‘rinishdagi to‘lov va moliyaviy majburiyatlar;
  
• 
  naqdpullar;
  
• 
  joriyhisobraqamdagimablag‘lar;
  
• 
  banklargaqo‘yilganmuddatliomonatlar;
  
• 
  turlixilqisqamuddatliqarzmajburiyatlari;
  
• 
  obligatsiyavaboshqaqimmatliqog‘ozlar.
  

Portfel investitsiyalar turli loyihalar guruhlariga kapital qo‘yishni ifodalaydi. Masalan, korxona qimmatli qog‘ozlarini qo‘lga kiritish. Bunda investorning asosiy vazifasi portfel investitsiyalarni shakllantirish va maqbul boshqarish hisoblanadi. Portfel investitsiyalar qatorida pul-kredit operatsiyalari keng tarqalgan bo‘lib, investorning kapitali kredit sifatida bu omonatlardan keyinchalik foydalanish bilan depozit omonatlar ko‘rinishida bankka joylashtirish tushuniladi.
Moliyaviy investitsiyalar, ularning keltiradigan daromadi bo‘yicha baholanadi. Qimmatli qog‘ozlar kursining harakati korxonaningmoliyaviyholativabutun iqtisodiyotningyaqinkelajakda istiqbollari va holatini aks ettiradi. Takror ishlab chiqarish jarayonida real aktivlar harakati kapital bozori va investitsion tovarlar bozorida o‘zaroaloqadorlikdarealizatsiyaqilinadi.Shuninguchunbittakorxona doirasida moliyaviy investitsiyalarning yopiq doiraviy aylanishi mumkin emas. Bozor iqtisodiyotida aynan moliyaviy qo‘yilmalar muhim rol o‘ynaydi. Bu shu bilan bog‘liqki, moliyaviy kapital, avvalambor harakatchanligi bo‘yicha ishlab chiqarishdan farqli ravishda har doim ham harakatchan emasligi bilan xarakterlanadi. Fikrimizcha, bu shu bilan bog‘liqki, agarda investorlar aktiv vositalarga mablag‘ qo‘ysalar asosan likvid bo‘ladi. Aynan shuning uchunaksiya,obligatsiyavaboshqaqimmatliqog‘ozlarko‘rinishida
moliyaviy investitsiyalar iqtisodiy tizimda tarkibiy o‘zgarishlarga ko‘maklashuvchi, bir iqtisodiyot sohasidan boshqasiga kapital ko‘chishini ta’minlaydi.
Inson salohiyatini, ko‘nikmalarini va ishlab chiqarish tajribasini rivojlantirishga, shuningdek, nomoddiy boyliklarning boshqa shakl- larini rivojlantirishga kiritiladigan investitsiyalar ijtimoiy investitsiya- lar jumlasiga kiradi.
4. Xususiy investitsiyalarning mazmuni va mulkiy asoslari.( Xususiy mulkning iqtisodiyotning real sektorini rivojlantirishdagi ahamiyati.)
Xususiy investitsiyalar ko‘proq foyda olish imkoniyati yuqori bo‘lgan tarmoqlarga yo‘naltiriladi. Ularni moliyalashtirish manbayi bo‘lib,korxonavatashkilotlarningtaqsimlanmaganfoydasi,amortizat- siya jamg‘armasi hamda korxonalarni o‘z mol-mulkini garovga qo‘yib emissiya qilgan mablag‘lari shaklidagi korxonalarning o‘z mablag‘lari hisoblanadi.
Investitsiyalar kiritilishi muddati bo‘yicha uzoq muddatli va qisqa muddatli investitsiyalarga bo‘linadi. Kiritilgan mablag‘larni joriy etish vaqti va natijalardan foydalanish nuqtayi nazaridan investitsiyalar quyidagi turlari farqlanadi:

1. 
   Bir martalik investitsiyalar – bir martalik mahsulotni chiqarishga yo‘naltiriladi. Bunday guruh investitsiyalarga – investitsiyalash jarayonidan muayyan bir vaqtda sarflangan va shunga muvofiq holda bir martalik mahsulot ishlab chiqarish aktiga to‘g‘ri keladigan investitsiyalash jarayonini ifodalaydi.
   
2. 
   Takroriy investitsiyalar – bu jarayonda ham bir martalik mahsulot ishlab chiqarish amalga oshiriladi. Bu holatda kapital mablag‘ sarflari hamda mahsulot ishlab chiqarish bir paytda amalga oshiriladi.
   

Bir martalik investitsiyalar – bu jarayonda korxonalar mahsulot ishlab chiqarishni bir necha marta takroran hosil qiladi. Bu holda investitsiya mablag‘lari sarfi bir vaqtli (muayyan davrda) xarakterga ega, ammo mahsulot ishlab chiqarish uzoq muddatda amalgaoshiriladi
5.Erkin iqtisodiy hududlarning turlari. (erkin savdo zonasi, eksport ishlab chiqarish zonalari, offshor zonalar, ilmiy parklar)