1-sentabr — mustaqillik kuni kirish 1-dars

21.3-topshiriq.
 
Birinchi guruh bog‘lanishdagi tobe va hokim so‘zlarni 
aniqlang. 
21.4-topshiriq
. Tobe so‘z hokim so‘zga nima vositasida bog‘lanishi asosida 
ularni uch guruhga ajrating: 
1) qo‘shimchalar yordamida bog‘lanish; 
2) ko‘makchilar yordamida bog‘lanish; 
3) qo‘shimcha va ko‘makchilarsiz bog‘lanish.
Bilib oling. 
Bir mustaqil so‘z boshqa mustaqil so‘zni izohlaydigan bog‘lanish tobe 
bog‘lanish deyiladi. Bir mustaqil so‘z boshqasiga ergashmay, izohlamay bog‘lansa, 
teng bog‘lanish deyiladi. Teng bog‘lanishda tobe va hokim so‘z bo‘lmaydi, ikkala 
so‘z ham teng huquqli bo‘ladi.
 
21.5-topshiriq.
Ajratib ko‘rsatilgan so‘z birikmalaridagi hokim so‘zlar qaysi 
so‘z turkumiga mansubligini aniqlang. 
1.Hech bir xalq dalada ishlash doston yozishdek shonli ish ekanligini anglab 
yetmaguncha yuksalmaydi. (Buker Vashington) 2. Hech narsa qilmaslik − bu juda 
og‘ir ish. (Oskar Uayld) 3. Baxt yalqovga begona. (Maqol) 4. Betashvish bosh 
qayda, Menhatsiz osh qayda? (Maqol) 
. 
Bilib oling: 
So‘z birikmasi hokim so‘zning qaysi turkumga oid so‘z bilan ifodalanishiga 
qarab, ikki guruhga bo‘linadi: otli so‘z birikmasi, fe’lli so‘z birikmasi. 
Otli so‘z birikmasida hokim so‘z ot, sifat, son, ravish va otlashgan so‘zlar bilan 

---

ifodalanadi: shaharning ko‘chalari, hammasidan katta, chumchuqning chug‘ur-
chug‘uri, o‘quvchilarning beshtasi, do‘stlarning barchasi, o‘qdan tez kabi. 
Fe’lli so‘z birikmasida hokim so‘z fe’l bilan ifodalanadi: kitobni o‘qidi, daftarga 
yozmoq, tez yugurgan, ohista gapirish, ta’sirli so‘zlab, zavq bilan o‘qimoq. 
21.6-topshiriq.