1-sentabr — mustaqillik kuni kirish 1-dars

Shaxsi (egasi) noma’lum gapda kesim fe’l bilan ifodalanadi va ish-
harakatni bajarishga imkoniyat, zaruriyat, shart, tilak, istak kabi ma’nolarni 
ifodalab keladi. Bunday gaplar kesimining eng muhim belgisi — uning tarkibida 
egalik qo‘shimchasining yo‘qligi. Bu gaplar shaxssiz emas, harakatni mantiqan 
kimdir bajaradi, lekin uni gapda ifodalab bo‘lmaydi. Yig‘ilishda ta’lim 
samaradorligini oshirish haqida gapirildi. Do‘stning aybini yuziga aytish kerak. 
Oyni etak bilan yopib bo‘lmaydi. Bu mavzuni o‘qish shart emas. Endi qattiq 
o‘qishga to‘g‘ri keladi.  
Atov gap va so‘z gaplar ham shaxsi noma’lum gaplardir.
45.2-topshiriq. 
Yuqoridagi ilmiy matn mazmunini jadvalda ifodalang.
 
45.2-mashq.
Qatordagi gaplar tizmasining asosiy belgisini topib, uni davom 
ettiring: 
I. 1.Burch. Avj pardadagi buyuk so‘z... Bu shunday buyuklikki, chindan ham 
insonni o‘zidan ham yuksaklikka ko‘taradi. (I.Kant) 2. Rabbi us-soniy oyining 
yigirma uchinchi kuni. Hirotda juma namozidan chiqib kelayotgan Shohruh 
Mirzoga suiqasd qilindi. (Mirmuhsin) 3. ... 
II. 1. Urush bilan besh kunda bitadigan muammo tinchlik bilan besh yilda bitsa, 
ikkinchi yo`lni tanlash kerak! (O`.Hoshimov) 2.Burchini sevmay turib, uni bajarib 
bo‘lmaydi. (I.Goncharov) 3. ... 
III. 1. Tong… Ko`hi siyoh etaklarida subhi kozib emas, subhi sodiq. 
(Mirmuhsin) 2. Jo‘shqin! Jismga mos ism! 3. ... 
45.3-mashq.
“O`z-o`zini anglash va burch tuyg`usi” mavzusida matn yarating. 
Matnda egali va egasiz gaplar navbat bilan almashib kelishiga erishing.
Savol va topshiriqlar. 
1.Egali gaplarga misollar keltiring. 
2.Qanday gaplar ega ishtirok etmagan gaplar deyiladi? 
3.Ega ishtirok etmagan gaplar qanday turlarga bo‘linadi? 
4.Gapning egasi mavjud yoki mavjud emasligini qanday aniqlash mumkin? 
Misollar keltiring.