1. Sug’urta va uning kelib chiqish tarixi qanday kechgan

Majburiy sug'urta Agar davlat sug'urtalovchilarning tegishli doirasi tomonidan sug'urta to'lovlarini amalga oshirish majburiyatini o'rnatsa, bunday sug'urta majburiy deb ataladi. Sug'urtaning majburiy shakli sug'urta muhofazasining ustuvor ob'ektlariga nisbatan qo'llaniladi, ya'ni moddiy zararni qoplash yoki boshqa moddiy yordam ko'rsatish zarurati nafaqat ma'lum bir jabrlanuvchining manfaatlariga, balki jamoat manfaatlariga ham ta'sir qiladi. Rossiya Federatsiyasi Fuqarolik Kodeksi (927-modda) sug'urta kompaniyalari tomonidan davlat byudjeti mablag'lari hisobidan amalga oshiriladigan majburiy davlat sug'urtasini va boshqa manbalar hisobidan amalga oshirilishi kerak bo'lgan majburiy sug'urtalashni nazarda tutadi.

Majburiy sug'urta misollari:

• 
  Majburiy tibbiy sug'urta
  
• 
  harbiy sug'urta
  
• 
  yo'lovchi sug'urtasi
  
• 
  avtotransport vositalari egalarining javobgarligi sug'urtasi
  
• 
  ba'zi mutaxassislarning kasbiy javobgarligini sug'urtalash (masalan, Rossiya Federatsiyasidagi notariuslar)
  

Majburiy sug'urta qonun bilan belgilanadi, unga ko'ra sug'urtalovchi tegishli ob'ektlarni sug'urtalashga, sug'urtalovchilar esa tegishli sug'urta to'lovlarini to'lashga majburdirlar.
Qonun odatda quyidagilarni ta'minlaydi:

• 
  majburiy sug'urta qilinishi kerak bo'lgan ob'ektlar ro'yxati;
  
• 
  sug'urta javobgarligi miqdori;
  
• 
  sug'urta qoplamasi darajasi yoki normalari;
  
• 
  tarif stavkalarini yoki bu stavkalar o‘rtasidagi o‘rtacha farqlarni mahalliy darajada tabaqalash huquqi bilan belgilash tartibi;
  
• 
  sug'urta to'lovlarini amalga oshirish chastotasi;
  
• 
  sug'urtalovchi va sug'urta qildiruvchining asosiy huquq va majburiyatlari.
  

Majburiy sug'urta, qoida tariqasida, qonunda ko'rsatilgan ob'ektlarning uzluksiz qoplanishini ta'minlaydi. Misol uchun, agar tegishli transport turlarining yo'lovchilari uchun majburiy sug'urta ta'minlangan bo'lsa, sayohatga chiqmoqchi bo'lgan har bir kishi sug'urta qilishi shart.
Majburiy sug'urta bilan, qoida tariqasida, sug'urta qoplamasining normasi ta'minlanadi (masalan, eng kam sug'urta summasi ).

•