1. Sug’urta va uning kelib chiqish tarixi qanday kechgan

Ixtiyoriy sug'urta Ixtiyoriy sug'urta qonunga muvofiq ixtiyoriylik asosida ishlaydi. Qonunda ixtiyoriy sug'urta qilinadigan ob'ektlar va sug'urtaning eng umumiy shartlari belgilanishi mumkin. Muayyan shartlar sug'urtalovchi tomonidan ishlab chiqilgan sug'urta qoidalari bilan tartibga solinadi .

Sug'urtada ixtiyoriy ishtirok etish faqat sug'urtalovchilar uchun xosdir . Masalan, shaxsiy sug'urta shartnomalarini tuzishda sug'urtalovchi , agar sug'urta qildiruvchining irodasi sug'urta shartlariga zid bo'lmasa, ob'ektni sug'urta qilishni rad etishga haqli emas. Bu sug'urta qildiruvchining birinchi iltimosiga ko'ra sug'urta shartnomasini tuzishni kafolatlaydi. Shu bilan birga, sug'urtalovchi sug'urta qildiruvchi tomonidan taklif qilingan shartlarda sug'urta shartnomasini tuzishga majbur emas .Ixtiyoriy sug'urta sug'urta qildiruvchilarning tanlab (to'liq bo'lmagan) qoplanishi bilan tavsiflanadi, chunki barcha sug'urtalovchilar unda ishtirok etishni xohlamaydilar. Sug'urta shartlarida ular uchun qo'yiladigan talablarga javob bermaydigan sug'urtalanuvchilar bilan shartnomalar tuzish bo'yicha cheklovlar bo'lishi mumkin.Ixtiyoriy sug'urta har doim sug'urta nuqtai nazaridan cheklangan. Shartnomada boshlanish va tugash sanasi ko'rsatilgan. Ixtiyoriy sug'urtaning uzluksizligi faqat shartnomani yangi muddatga qayta (ba'zan avtomatik) yangilash orqali ta'minlanishi mumkin.Ixtiyoriy sug'urta faqat bir martalik yoki davriy sug'urta mukofotlari to'langanda amal qiladi. To'lamaslik shartnomani bekor qilishga olib keladi. Sug'urta faoliyatini tasniflashda turlicha yondashuvlar mavjud. Dunyoning aksariyat mamlakatlarida sug'urtaning ikki turi ajratiladi: hayot sug'urtasi ( hayot sug'urtasi ) va hayot sug'urtasi bilan bog'liq bo'lmagan sug'urta turlari (nohayot sug'urtasi)
3. Sug`urta ma`lum voqealar (sug`urta hodisasi) yuz berganda jismoniy va yuridik shaxslarining mulkiy manfaatlarining himoyasi bo`yicha munosabatlarni anglatuvchi atama. Himoya manfaatlari himoya qilinayotganlar tomonidan to`lanuvchi sug`urta badallaridan (sug`urta mukofotlari) shakllanuvchi pul jamg`armalari hisobiga amalga oshiriladi. sug`urta mukofoti -sug`urtalanuvchi sug`urta shartnomasida belgilangan tartibda va muddatda sug`urtalovchiga to`lashi shart bo`lgan sug`urta uchun to`lov, sug`urta badali. U sug`urta summasining miqdori, tarifi, sug`urta muddati va boshqa omillarga bog`liq.Sug`urta bahosi-
sug`urta shartnomasini tuzish paytida sug`urtalangan mulkning haqiqiy bahosi. Sug`urtalovchi tomonidan sug`urtalanuvchi taqdim etgan to`lov hujjatlari yoki maxsus ma`lumotlar asosida aniqlanadi. Sug`urta bahosi miqdorini hisoblash tartibi turli davlatlarda turlicha va amaldagi qonunchilikka asoslanadi.Sug`urta summasi-uning doirasida sug`urtalanuvchi (uchinchi shaxslar) oldidagi mas`uliyatni O`z zimmasiga oladigan, sug`urta shartnomasi (polisi) ko`rsatilgan pul mablag`i; sug`urta qoplamasining maksimal imkoni bor summasi. Sug`urta summasi mulkning haqiqiy bahosiga teng bo`lishi lozim. Har bir sug`urta hodisasi bo`yicha alohida yoki umumiy summa sifatida belgilanadi. Sug`urta badali va sug`urta qoplamasi miqdori undan kelib chiqqan holda belgilanadi. Sug`urta qoplamasi-sug`urtalanuvchiga etkazilgan zararni sug`urtalovchi to`la yoki qisman qoplashi. SHartnomada ko`rsatilgan tabiiy ofatlar yoki boshqa sabablar natijasida yuz bergan sug`urtalangan mulkning (sug`urtalangan shaxsning hayoti va sog`lig`iga zarar etkazilishi) nobud bo`lishi yoki zararlanishi oqibatida etkazilgan zararlar to`lab beriladi. Sug`urta qoplamasi sug`urta summasi sug`urta bahosiga bo`lgan nisbatda etkazilgan zarar uchun to`lab beriladi.