1-вариант “Товарлар халқаро олди-сотдиси тўғрисида”ги Вена конвенцияси тафсилотларини ёритинг

FAS (free alongside ship) – sotuvchi tovarni xaridorning kemasigacha olib borib beradi. Xaridor kemaga yuklash-tushirish, tashish, sug’urta harajatlarini, bojlar va soliqlarni to’laydi.
FOB (free on board) – sotuvchi tovarni xaridor kemasigacha olib boradi va kema bortiga yuklab beradi. Qolgan barcha xarajatlar xaridor tomonidan to’lanadi.
CFR (cost and freight) – tovarni yetkazib berish portigacha yetkazib berish xarajatini sotuvchi, qolgan barcha xarajatlar xaridor tomonidan qoplanadi.
CIF (cost, insurance and freight) – tovarni yetkazib berish portigacha yetkazib berish va sug’urta xarajatini sotuvchi, qolgan barcha xarajatlar xaridor tomonidan qoplanadi.

3. Бугунги кунда музокаралар жамият, корхонанинг сиёсий, иқтисодий ва ижтимоий ҳаётининг ажралмас қисми бўлиб қолди. Ҳозирги кунда аҳолининг жуда катта қисми халқаро муносабатларда музокараларнинг амалий зарурияти ва музокаралар олиб бориш санъатини эгаллаш зарурлигини тушуниб етдилар. Xalqaro savdo shartnomasini imzolashdan avval muzokaralar o’tkaziladi. Savdo muzokaralari o’tazilish darajalari, tovar (xizmat) turi yoki shartnoma majburiyatlariga qarab quyidagicha farqlanadi: “Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари тўғрисида”ги Қонуни(янги таҳрири 2017 йил 3 апрель)нинг 14-, 15- ва 16-моддалари халқаро шартномалар тузишда музокаралар олиб боришга бағишланган. Музокараларда асосан жиддий масалаларни хал қилиш жараёнидан фойдаланилади. Вужудга келган муоммаларни қонунчилик ёки бошқа меёрий ҳужжатлар асосида хал қилиш мумкин бўлса, унда музокараларга эхтиёж сезилмайди. Музокаралар асосан икки томон учун манфаътли бўлган муаммони муҳокама қилиш ва биргаликда қарор қабул қилиниши учун зарур ҳисобланади. Музокараларнинг қандай даражада ўтказилиши, унда қанча корхоналарнинг иштирок этиши, музокаралар бир марта ўтказилиши ёки доимий ўтказилиб турилишига кўра фарқланади. Кўп томонлама музокаралар нисбатан мураккаб тузилишга эгадир. Бундай музокараларда ўзаро мақбул бўлган қарор қабул қилиш қанча қийин кечади ва бу жараённинг уч асосий босқичини ажратиб кўрсатиш мумкин:
− музокараларга тайёрланиш;
− уларни ўтказиш;
− музокаралар натижаларини таҳлил қилиш ва эришилган келишувларни бажариш.
Музокаралар институтини тартибга соладиган алоҳида Конвенция мавжуд эмас. Фақат БМТ Бош Ассамблеясининг 1998 йил 8 декабрдаги 83-плениумида қабул қилинган, 1999 йил 20 январдан кучга кирган “Халқаро музокараларни олиб бориш принциплари ва қоидалари” номли резолюцияси катта аҳамиятга эга ҳисобланади.