Xashaki ildizmevali va tugunakmevali ekinlarning Reja: Reja: 1. Xashaki ildizmevali ekinlar ahamiyati va biologiyasi 2.Xashaki tugunakmevali ekinlarнинг yetishtirish texnologiyasi Tuganak mevalilar guruhiga har xil botanik oila va turlarga mansub tugunakmeva hosil qilib ularni tarkibida oson hazm bo‘ladigan karbon suvlari saqlashidan ajralib turadigan o‘simliklar kiradi. Tuganak mevalilar guruhiga har xil botanik oila va turlarga mansub tugunakmeva hosil qilib ularni tarkibida oson hazm bo‘ladigan karbon suvlari saqlashidan ajralib turadigan o‘simliklar kiradi. Tugunakmevalilar tarkibida 65-84 % suv va 15-36 % quruq modda bo‘ladi. Tugunakmevalilar oziq-ovqatda, em-xashak sifatida va texnikada xom-ashyo sifatida ishlatiladi. Tugunakmenvalilar er osti poyalar yoki ildizlarda 5-20 sm. chuqurlikda rivojlanadi. Tugunakmenvali o‘simliklardan O‘zbekistonda kartoshka ekiladi va qisman topinambur va batat ekiladi. Kartoshka hamma turdagi mollar va parrandalar uchun juda yaxshi shirali oziqa hisoblanadi. U mollarga homlicha, qaynatilgan, quritilgan va siloslangan holda ediriladi.1 kg. Kartoshkaning tarkibida 0,31 oziq birligi bor. Respublikamiz miqyosida kartoshka asosan oziq-ovqat sifatida ishlatish uchun etishtiriladi. Etishtirilgan kartoshkani 25-30 foizi urug‘lik uchun foydalaniladi. Kartoshka agrotexnik ahamiyatga ega. U ko‘p qishloq xo‘jalik ekinlari uchun yaxshi o‘tmishdoshdir. Asosan chorva uchun oziq o‘simligi sifatida foydalaniladi. Topinamburning er ustki (poyasi) va er ostki qismi (tuganagi) dan foydalaniladi. Topinambur poyasi chorva mollari uchun to‘yimli oziq bo‘lib, tarkibidagi protein (21%), moy va azotsiz moddalarning ko‘pligijixatidan makkajo‘xoridan ustun turadi. Topinambur tuganagi kimyoviy tarkibi kartoshka tuganagi tarkibiga o‘xshash bo‘lib, farqi uning tarkibida, shu uglevodlar kartoshka tarkibidagi kraxmal ko‘rinishida emas, balki u asosan inulin shaklida mavjuddir(30-40%). quruq moddaning inulin qandlari(polisaxarid) ko‘rinishida bo‘lib, toza xolda ta’msiz, rangi oq, unsimondir. U spirtda erimaydi, sovuq suvda sekin, issiq suvda tez eriydi. - Topinambur tuganagi kimyoviy tarkibi kartoshka tuganagi tarkibiga o‘xshash bo‘lib, farqi uning tarkibida, shu uglevodlar kartoshka tarkibidagi kraxmal ko‘rinishida emas, balki u asosan inulin shaklida mavjuddir(30-40%). quruq moddaning inulin qandlari(polisaxarid) ko‘rinishida bo‘lib, toza xolda ta’msiz, rangi oq, unsimondir. U spirtda erimaydi, sovuq suvda sekin, issiq suvda tez eriydi.
Topinambur tuganagidagi inulin uglevodlarning 80 % ni tashkil etadi, qishda saqlanish vaqtida parchalanib qandga aylanadi va tuganak mevaga shirin ta’m beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
