107. O’rta arslarda Xitoy madaniyati va fani. Qadimgi xitoyliklar boshqa Sharq

partiyaning hukumatiga va Xitoy Xalq Respublikasi.
1912 yilda millatchi qo'zg'olon imperator Manchu sulolasini ag'darib 
tashladi.
Rahbarlarning fikriga ko'ra Sun Zhong Shan (Sun Yat-sen) (1923-1925) 
va Tszyan Jie Shi (Chiang Kay-shek) (1925-1949), millatchilar yoki 
Gomintang , tobora kuchayib borayotgan kommunistik harakat 
tomonidan e'tiroz bildirildi.
10 000 km / 6000 mil uzoq yurish 1934-1935 yillarda kommunistlar 
tomonidan olib borilgan shimoli-g'arbda, Gomindangni ta'qiblardan 
qutqardi, natijada Mao Tsedun kommunistik rahbar sifatida.
Ikkinchi jahon urushi paytida turli xil xitoylik siyosiy guruhlar yapon 
bosqinchilariga qarshi harbiy resurslarni to'plashdi, ammo 1946 yilda yana 
mojaro ochiq fuqarolar urushiga aylandi.
229.XIX asrning 70-yillarigacha bo‘lgan davrda Afg‘oniston.
Hozirgi Afgʻoniston 
hududida miloddan avvalgi 1-
mingʻ yillikda bir qancha mayda davlatlar 
boʻlgan. Baqtriya ularning eng kuchlisi edi. Ular uzoq asrlar davomida 
Ahamoniylar
, 
salavkiylar
, 
Arab 
 
xalifaligi
, 
g`aznaviylar
, 
moʻgʻullar
, 
temuriylar
, 
boburiylar
, 
safaviylar
 hukmronl 
igi ostida boʻlgan. 
1747-yilda
 
Ahmadshoh 
 
Durroniy
 
Xuroson
, 
Seiston
, 
Sind
, 
Balujiston
, 
Panjob
, 
Kashmir
 va 
Balxni
, 
shuningdek 
Amudaryoning
 
soʻl sohilidagi ayrim hududlarni egallab, birinchi 
bor mustaqil Afgʻoniston davlatiga asos soldi. Lekin u 
1818-yilda
 bir qator 
xonliklar (Kobul, Qandahor, Hirot va Peshovar)ga boʻlinib ketdi. 
1825yilda
 
Kobul hokimi Doʻstmuhammad afgʻon yerlarini bir butun davlat qilib 
birlashtirishga harakat qildi, lekin bunga Angliyaning bosqinchilik urushlari 
toʻsqinlik qildi (1838 — 42, 1878 — 80 yillardagi
urushlar). 
Angliya
 
Afgʻonistonni oʻz mustamlakasiga aylantira olmadi, lekin 
1879-yilda
 tashqi siyosat uning naz
orati ostiga oʻtdi. 19-asr oxiri — 20 — 
asr boshlarida Afgʻonistonda markazlashgan davlatni shakllantirish 
jarayoni yakunlandi. 
Birinchi Jahon urushida
 
Afgʻoniston oʻzini betaraf deb 
eʼlon qildi. Qulay xalqaro sharoitning vujudga kelishi Afgʻoniston amiri 
Omonulloxonga 1919-yil 28-
fevralda Afgʻonistonni mustaqil deb eʼlon 
qilishga imkon berdi. 1919 
— 28 yillarda Omonulloxon mamlakatda 
qoloqlikni bartaraf qilish va ishlab chiqarish munosabatlarini 
rivojlantirishga yoʻnaltirilgan bir qancha islohotlarni amalga oshirdi. 1923-
yilda Afgʻonistonning birinchi konstitutsiyasi eʼlon qilindi. 1929-yilda 
Angliya tomonidan uyushtirilgan isyon natijasida Omonulloxon taxtdan 
ketdi.

---

Hokimiyatni muxolifat kuchlari rahbarlaridan biri, Bachai Saqo (amir 
Habibullo nomi bilan) egalladi va u barcha islohotlarni bekor qildi. Lekin shu 
yilning oʻzida Bachai Saqo hokimiyati agʻdarib tashlandi. Taxtga oʻtirgan 
Nodirshoh hukumati mamlakatni jadal rivojlantirish yoʻlini davom ettirdi. 
1933-yil
 
taxtga uning oʻgʻli 
Muhammad Zohirshoh
 
oʻtirdi. 
II Jahon urushi
 
davrida Afgʻoniston betaraflikni saqlab qoldi. Urushdan keyingi yillarda 
davlat tizimini demokratlashtirish, mamlakat iqtisodiy taraqqiyotini 
jadallashtirish uchun muxolifat harakati kuchaydi (1947, 1950 
— 51 
yillardagi chiqishlar, 1965 
— 66 yil Kobul shahridagi namoyishlar). 
1973yil
 
17-
iyuldagi qon toʻkilmay oʻtkazilgan davlat toʻntarishi natijasida monarxiya 
tugatildi va mamlakat respublika deb eʼlon qilindi. Chuqur islohotlarni 
oʻtkazishga soʻz bergan Muhammad Dovud hukumati oʻz vaʼdasini 
bajarmadi. Mana shunday sharoitda 
1978-yilning
 27-aprelda yana davlat 
toʻntarishi amalga oshirildi. Hokimiyatga Afgʻoniston Xalq demokratik