11-sinf 1-bilet atom tuzilishi. Atom tarkibidagi elektronlarning pogʻona va pogʻonachalarga joylashishi

Foiz konsentratsiya eritma massasini necha foizini erigan modda tashkil qilishini ko‘rsatadi. Boshqacha qilib 
aytganda 100 g eritmani tarkibida necha gramm erigan modda borligini ko‘rsatadi. Masalan, 15 % li shakarning 
eritmasi deganda, 100 g shunday eritmada 15 g shakar va 85 g suv borligini tushunamiz. Foiz konsentratsiya 
C%belgisi bilan ifodalanadi. 
1 l eritmaning tarkibida erigan moddani miqdoriga yoki mollar soniga shu eritmani molyar konsentratsiyasi 
deyiladi. 
1 l eritmaning tarkibida erigan moddani ekvivalent miqdoriga shu eritmani normal konsentratsiya deyiladi. 
Normal konsentratsiyani o‘rganishdan oldin, erigan moddani ekvivalent miqdori nima ekanligini va qanday 
aniqlanishi haqida tushunchaga ega bo‘lib olishimiz kerak. 
2-savolga javob: HCl+O
2
→Cl
2
+H
2
O bo`lgan reaksiya hajmi 8 l idishda muvozanat qaror topganda [HCl] = 
0.7 [O
2
] = 0.6 [H
2
O] = 0.4 mol/l ni tashkil etdi. Boshlang’ich moddalar miqdorini (mol) aniqlang. 

---

Yechish: 1) reaksiyani tenglashtirib olamiz: 4HCl+O
2
→2Cl
2
+2H
2
O 
4HCl + O
2
→ 2Cl
2
+ 2H
2
O 
Boshlang`ich konsentratsiya 1,5 0,8 0 0 
Sarflanish/hosil bo`lish 0,8 0,2 … 0,4 
Muvozanat konsentratsiyasi 0,7 0,6 … 0,4 
0,7 (muvozanat) + 0,8 (sarflangan) = 1,5 mol/l HCl 
0,6 (muvozanat) + 0,2 (sarflangan) = 0,8 mol/l O
2
. 
n=C
M
*V(idish) formuladan foydalanib dastlabki moddalarning mol miqdorini topamiz.
n(HCl)=1,5*8=12 mol 
n(O
2
)=0,8*8=6,4 mol 
(izoh: suvning muvozanat konsentratsiyasidan foydalanib, dastlabki moddalarning sarflanish yoki hosil bo`lish 
konsentratsiyalari topiladi) 
3-savolga javob:Laboratoriya sharoi tida ammiak ammoniy tuzlariga ishqor ta’sir ettirib olinadi: 
NH
4
Cl+NaOH = NaCl+H
2
O + NH
3
. 
Shuningdek, uni ammoniy xlorid tuzi ga so‘n dirilgan ohakni aralashtirib qizdirish yo‘li bilan ham olish mum 
kin 2NH
4
Cl + Ca(OH)
2
= CaCl
2
+ 2H
2
O +2NH
3
.