13- mavzu: Rieltorlik faoliyatining ob'ekti va nazariy asoslari

Rieltor malaka sertifikatiga va litsenziyaga ega bo'lgan, yakka tartibdagi tadbirkorlik faoliyatini amalga oshiruvchi jismoniy shaxsdir. Rieltorga litsenziya ko'chmas mulk bozorida faqat axborot va maslaxat xizmatlari ko'rsatish uchun beriladi. Rieltor o'z fuqarolik javobgarligini sug'urta qilish polisiga ega bo'lishi kerak.

• Rieltor malaka sertifikatiga va litsenziyaga ega bo'lgan, yakka tartibdagi tadbirkorlik faoliyatini amalga oshiruvchi jismoniy shaxsdir. Rieltorga litsenziya ko'chmas mulk bozorida faqat axborot va maslaxat xizmatlari ko'rsatish uchun beriladi. Rieltor o'z fuqarolik javobgarligini sug'urta qilish polisiga ega bo'lishi kerak.
• Rieltorlik faoliyati quyidagi turlardagi rieltorlik xizmatlarini ko'rsatish orqali amalga oshiriladi:
• ko'chmas mulk ob'ektlariga va ularga bo'lgan xuquqlarga doir bitimlarni tuzish chog'idagi vositachilik;
• ko'chmas mulk ob'ektlarining va ularga bo'lgan xuquqlarning savdosini tashkil etish;
• ko'chmas mulk ob'ektlarini ishonchli boshqarish;
• ko'chmas mulk bozorida axborot va maslaxat xizmatlari.

3. Ko'chmas mulk bozori infratuzilmasi

• Ko'chmas mulk - bu kenglikda belgilangan o'rnashgan joyiga ega bo'lgan jismoniy ob'ektlar va ular bilan xam er osti, xam er usti bo'yicha chambarchas bog'liq bo'lgan yoki xizmat ko'rsatuvchi predmet xisoblangan barcha narsalar, shuningdek, ob'ektlarga egalik qilish bilan bog'liq xuquqlar, manfaatlar va foydalardir. Jismoniy ob'ektlar deganda, bir-biri bilan chambarchas bog'liq bo'lgan er uchastkalari va ularda joylashgan qurilishlar tushuniladi. Ko'chmas mulk fuqarolik xuquqlarining obekti xisoblanadi va u joylashgan er uchastkalari bilan chambarchas bog'liq.

• Tashkillashtirilgan bozor -ko'chmas mulkning qat'iyan dallollar mutanosibligida xo'jalik aylanmasi va unga bo'lgan xuquqi. Bu bozor bitimlarning yuridik tozaligini va qatnashchilarning xuquqlari ximoyasini kafolatlaydi. Tashkillashtirilmagan (ko'cha) bozori - o'tkaziladigan amaliyotlarning ushbu qulayliklarni xar doim xam bermaydi. Birja bozori - davlat va munisipial mulk fondlari, er-joy organlari, munisipial turar-joy qo'mitalari va maxsus vakolatlangan tashkilotlar tomonidan ko'chmas mulk birjasida, konkurs va auksionlarda ob'ektlarni xarid-sotuvidir.
• Nobirjaviy bozor - bu bitimlarni birja tashqarisida amalga oshirilishi.