14-Mavzu: boshqaruv usullari reja

Buyruq – rahBarning qo’l ostidagilarga muayyan topshiriqni bajarish uchun Bergan yozma yoki og’zaki talabi.
Farmoyish – qo’l ostidagilarga ayrim ishlab chiqarish yoki xo’jalik masalalarini xal etish bo’yicha berilgan talab. Farmoyish funktsional rahbbarlar tomonidan ularga o’z kompetentsiyasi doirasida berilgan huquqlar asosida chiqariladi. (asosan farmoyishlarni direktor o’rinbosarlari, bo’lim boshliqlari ishlaB chiqadi)
Ko’rsatma – og’zaki shaklda beriladi. Bunday shakldan barcha rahbarlar foydalanadi. (asosan Bunday ko’rsatmalarni quyi rahBarlar, Brigadirlar, ustalar qo’llaydi)
Farmon va qarorlar - buyruq va farmoyishlarga aynan o’xshashdir. (Faqat farqi shundaki buyruq va farmoyishlar korxona direktori va uning o’rinbosari tomonidan, farmon va qarorlar esa xukumat darajasida chiqariladi).
Boshqarishning iqtisodiy usullari iqtisodiy manfaatlardan foydalanishga asoslanadi. Zero, qanday jamiyatning iqtisodiy munosabatlari, eng avvalo manfaatlarda namoyon bo’ladi. Manfaatlar uch xil bo’ladi:
* umumjamiyat manfaatlari;
* jamoa manfaatlari;
* shaxsiy manfaatlar.
Bu manfaatlarni uyg’un sur’atda bog’lab olib borish muammosi bir qator muammolarni hal qilishni, bir davr soitlariga muvofiq keladigan munosabatlarni o’rnatishni talaB qiladi.
Masalan, bozor iqtisodiyoti soitida umumjamiyat manfaatlarini ruyobga chiqarish maqsadida quyidagi iqtisodiy boshqaruv usullariga, ya’ni:
* korxonalar va xo’jaliklarga faoliyat yuritishlarida erkinlik va mustaqillik berish;
* xo’jaliklarni pirovard natijalariga binoan moddiy rag’batlantirish, soliq imtiyozlarini berish;
* korxona va xo’jaliklar o’rtasidagi o’zaro stnomalarning Bajarilish intizomini mustahkamlash va ularning rolini oshirish;
* moliya-krdit munosaBatlarini takomillashtirish;
* bozor munosabatlari mexanizmlari: baho, foyda, soliq, rentabellik, raqobat va xokazolarga keng e’tibor beriladi.