15-ma’ruza. Mavzu. Dumalash va sirpanish podshipniklari. I. Mа`ruzа rеjаsi

4. Aniqlangan r, 

, 

 va berilgan burchagi tezlik 

 dan foydalanilib, podshipnikning
nagruzkasini belgilovchi koeffisient p

2
/

 - hisoblab topiladi va maxsus grafikdan nisbiy 
ekssentrisitetning qiymati aniqlanadi. 

ning qiymat ma’lum bo’lgach, mavjud sharoitda sapfa 
bilan vkladish orasidagi zazorda hosil bo’lishi mumkin bo’lgan moy qatlamining qalinligi 
aniqlanadi (15.4-rasm): 
h = 

2 

e = (

2)

(1

) (15.5) 
5. Moy qatlamining suyuqlikda ishqalanish rejimini ta’minlash uchun zarur bo’lgan 
qalinligining kritik qiymati aniqlanadi: 
h
kr 
= (1,5… 2)

(R
z1
 + R
z2
) (15.6) 
bu yerda (1,5...2) – podshipnik tayyorlashda yo’l qo’yilgan noaniqliklarning salbiy ta’sirini 
hisobga oluvchi tuzatma; R
z1 
va R
z2
 – sapfa bilan vkladish sirtlaridagi notekisliklarning o’rtacha 
balandligi; bularning qiymatlari sirtlarning aniqlash darajasiga bog’liq bo’lib, amaliy 
hisoblashlarda ularni 
R
z1 

(2…4) mkm va R
z2
 

(1…3) mkm 
qilib olish tavsiya etiladi.
6. Aniqlangan h va h
kr
dan foydalanib, podshipnik uchun moy qatlamining qalinlik 
bo’yicha ishonchlilik zapasi topiladida, topilgan qiymat ruxsat etilgan qiymati bilan
solishtiriladi: 
s = h
min
/h
kr
 


s
h

= (1,5…2) (15.7) 
Bu munosabat qoniqarli natija bersa, hisoblash davom ettiriladi, aks holda ilgari qabul 
qilingan parametrlarga tegishli o’zgartirishlar kiritilib, s
h
>[s
h
] bo’lishiga erishiladi. 
7. Tegishli grafiklardan foydalanilib, ishqalanish koeffisienti f hamda moyning sarfi Q 
aniqlanadi. 
8. Podshipnikiing issiqlik rejimi tekshirilib ko’riladi. Podshipnikda ishqalanish natijasida 
hosil bo’ladigan issiqlik: 

---

Rfv
d
Rf
W


2

, J/s (15.8) 
bu yerda R – podshipnikka ta’sir etayotgan kuch, N;
2
d
v


– aylana tezlik, m/s. 
Bu issiqlik moy oqimi, val va podshipnik korpusi vositasida olib ketiladi. 
Кo’pchilik podshipniklar uchun moy oqimi vositasida olib ketiladigan issiqlik 
chetlatiladigan issiqlikning asosiy qismi hisoblanadi. Bu issiqlikning miqdori: 
W
Q
= CQ

t J/s (15.9) 
bo’ladi, bu yerda Q – podshipnik orqali o’tadigan moy miqdori m
3
/s; 

t – podshipnik 
orqali o’tish natijasida moy temperaturasining ortishi, °C; S – moyning solishtirma hajmiy 
issiqlik sig’imi,
j/m
3
 grad; mineral moylar uchun S = 1,72 · 10
6
j/m
3
. grad qilib olish mumkin. 
Val va podshipnik korpusi orqali olib ketiladigan issiqlik miqdorini aniq, topish qiyin. 
Shuning uchun tajriba yuli bilan aniqlangan koeffisient vositasida hisobga olinadi. 
Ajralib chiqayotgan issiqlik W hamda olib ketilayotgan issiqlik W
Q 
larning tengligidan 
foydalanib, podshipnik korpusi vositasida chetlatiladigan issiqlik ham e’tiborga olingani holda 

t
topiladi: 


dl
K
Q
C
Rfv
t





bu yerda К = (10...16) – tajriba yuli bilan aniqlangan issiqlik uzatish koeffisienta, 
Vt/m
2
·grad. 
Topilgan 

t ning qiymatidan foydalanilib, moyning podshipnikka kirish oldidagi va undan 
chiqqandan keyingi temperaturasi aniqlanadi: 












.
2
,
2
ур
чик
ур
кир
t
t
t
t
t
t
Odatda, moyning turiga qarab, t
kip
= 35°...45°C va t
chiq
=80... 120°C bo’lishi tavsiya 
etiladi. Agar bu talab qanoatlantirilsa, hisoblash tugatiladi. Aks holda qabul qilingan 
parametrlarga o’zgartirish kiritilib, hisoblash takrorlanadi.