18-мавзу: энг янги даврда англия, франция, германия ва ақШ

GFRdıń 
dúziliwi hám 1949-jılǵı 
Konstitusiyası. 1949-jıl batıs okkupatsion 
húkimet ruxsatı menen 3 batıs zonalar GFR atı menen birden-bir mámleketke birlesti. Jańa 
mámleket okkupatsion húkimetler tárepinen tastıyıqlanǵan jańa konstituciyaǵa iye boldı. Bul 
Konstituciya Batıs Germaniyanıń paytaxt qalası atı menen Bonn Konstitusiyası dep ataldı. 
Konstituciya húkimet hám basqarıwdıń demokratiyalıq institutların qayta tikledi hám qatar 
tarawlarda Veymar Konstitusiyasına uqsap keter edi. 
Jańa german mámleketi federalizm tiykarlarında shólkemlestirildi. Ol 10 úlkeden ibarat 
edi. Úlkelerdiń bir-birlerinen ǵárezsiz óz byudjetleri bar edi (109 -statya). Hár bir úlke óz 
landtagı hám óz húkimetine iye. Hár bir úlke (házirgi waqıtta 14) húkimeti parlamenttiń joqarı 
palatası – bundesrat (birlespe keńesi) qa óz wákillerin tayınlaydı. Tómen palata – bundestag 
xalıq tárepinen saylanadı. Dawıs beriw majoritar hám proportsional sistemalar boyınsha 
ótkeriledi. Majoritar sistema boyınsha kandidatlar salıstırǵanda kóp dawıs alsalar jetkilikli. 
Proportsional sistemada partiya kesteleri boyınsha dawıs beriledi. Bunda 5% ten kem dawıs 
toplaǵan partiya hár qanday wákillikten juda boladı. 
Tiykarǵı nızam shıǵarıwshı organ bundestag esaplanadı, lekin onıń kepillikleri málim 
dárejede bundesrat tárepinen sheklenedi. Ayrım máseleler boyınsha – konstituciyani ózgertiw, 
aymaqlar shegaraların ózgertiw, Aymaqliq húkimetlerdiń kepillikleri hám hátte finanslıq 
máseleler boyınsha bundesrat tolıq tıyım huqıqına iye. Basqa jaǵdaylarda keyinge qaldırıw 
huqıqına iye. 
Konstituciya bes jılǵa saylanatuǵın prezidentti mámleket baslıǵı dep járiyaladı. Prezident 
húkimet baslıǵı ámeline kandidattı bundestag tastıyıǵına usınıs etedi. Hár qanday jaǵdayda 
saylawlarda jeńimpaz shıqqan partiya lideri húkimet baslıǵı bolıp qaladı. Haqıyqıy húkimet 
húkimet hám ásirese onıń baslıǵı – Kancler qolında toplandı. Húkimet nızamshılıqtı 
qadaǵalaydı, barlıq zárúrli máseleler oǵan baylanıslı, atqarıwshı hákimiyattı ámelge ásiradı. 
Federal Konstituciyalıq sud zárúrli kepilliklerge iye. Ol birinshi náwbette Konstituciyani 
talqılaw huqıqına iye hám sonnan kelip shıǵıp parlament tárepinen qabıl etilgen nızam 
Konstituciyaǵa qanshellilik muwapıqlıǵın belgileydi. Bul sud federaciya hám úlkelik 
ortasındaǵı dawlardı da sheshedi. Konstituciyalıq sud sudyalari ómirlik múddetke 
tayınlanadılar.