18-мавзу: энг янги даврда англия, франция, германия ва ақШ


Gitlershiler Germaniyasınıń siyasiy rejimi hám mámleketlik dúzimi


Download 0.66 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/24
Sana16.06.2023
Hajmi0.66 Mb.
#1502135
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   24
Bog'liq
Lekciya-8

Gitlershiler Germaniyasınıń siyasiy rejimi hám mámleketlik dúzimi. German 
fashizmi fashistlik hám avtoritar rejim retinde burjua demokratiyalıq huqıq hám erkinliklerdi 
joǵata basladı. Sol maqsette gitlershiler basqarıwdıń birinshi aylarındanoq ayrıqsha dekretlar 
shıǵarıldı. Mısalı, 1933-jıl fevral ayında shıǵarılǵan «Xalıq hám mámleketti qorǵaw» 
haqqındaǵı dekret menen shaxs, sóz, baspasóz, jıynalıslar ótkeriw erkinlikleri biykar etildi. 
Sol ayda qabıl etilgen «German xalqın qorǵaw» haqqındaǵı dekret policiyaǵa shegaralanbaǵan 
kepillikler berdi. Hámmeden aldın Kommunistler repressiya etildi. 1933- jıl 23-marttaǵi nızam 
menen reyxstagtaǵı kommunist deputatlıq mandatlarınan juda etildi hám tutqınǵa alındı, 14-
martda sonıń menen birge kompartiya qadaǵan etildi, onıń gazetalari jabıldı. 
1932-jıl noyabrdegi reyxstagqa bolǵan saylawlarda milliy-socialistlar (gitlershiler) 
kútilmegende aldınǵı saylawlarǵa salıstırǵanda 2 mln kem dawıs aldı. Kommunistler bolsa 
aldınǵı hámme saylawlarǵa qaraǵanda kóbirek – 6 mln dawıs hám – 107 mandat aldı. Lekin 
baribir gitlershiler basqa hámme partiyadan kóp mandat alǵan edi. Noyabr saylawları 
nátiyjeleri Germaniyanıń monopolistik sheńberleri ushın kútilmegen waqıya boldı. Usınıń 
sebebinen olar fashistlik diktatura ornatıwǵa asıqtı hám Gitlerdi húkimet tóbesine shıǵarıwǵa 
qarar etti. 
1933-jıl basında bankir Shreder dáldalshılıǵında Gitler hám sol waqıtta reaktsion 
Kancler fon Papen ortasında ushırasıw bolıp ótti hám shártlesiwge erisildi. 
Germaniya prezidenti fon Gindenburg awır kesel hám qartayıp qalǵan edi, bunnan azmaz 
aldın Avstriyalıq yevreytor Gitlerdi reyxsKancler lawazımına qoymawǵa ant ishken edi. Lekin 
ol askeriy qumarlardıń qısıwı menen óliminen azmaz ilgeri – 1933- jıl 30 yanvarda Adolf 
Gitlerdi imperiya Kancleri (reyxKancler) lawazımına tayınlandi. 
Germaniyada fashistlik diktatura ornatılıwına tómendegi ush faktor járdemlesdi: 
Monopolistik burjuaziya diktaturani ékonomikalıq krizis nátiyjesinde mámlekette júzege 
kelgen keskin siyasiy jaǵdaydan shıǵıwdıń birdan-bir jolı dep bilgen edi. Mayda burjuaziya 
hám dıyxanlardıń ayrım qatlamları gitlershilerdıń demogogik wádelerin, ásirese 
monopoliyalardıń tolıq húkimranlıǵı hám ékonomikalıq daǵdarıstıń tereńlasiwi áqibetindegi 
ékonomikalıq qıyınshılıqlardı tamamlaw haqqındaǵı wádelerdi qabıl etken edi. 
Germaniyada jumısshılar klassınıń qatarı bólinip ketken hám usınıń sebebinen 
quralsızlantirilgan edi, kommunistlik partiyanıń social-demokratiya járdemisiz fashizmdi 
toqtatıp qalıwǵa kúshi jetpes edi. 

Download 0.66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   24




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling