• Namoyishkorona shaxs. Bular har doim diqqat markazida bo’lishga intiladilar. Har qanday ehtirosli bahslarning tashabbuskoridirlar.
• Kibr-havoli shaxs. Bular:
• o’zlari haqida yuqori fikrda bo’ladilar;
• o’zgalarning fikri bilan hisoblashmaydilar;
• o’zlarining xatti-harakatiga tanqidiy nuqtai nazardan qaramaydilar;
• jizzaki, terisi yupqa, salga xafa bo’ladilar;
• atrofdagilarga zahrini sochib “qovushtirib” tarqatadilar.
• Jilovsiz shaxs. Bular:
• o’z-o’zini juda ham sust nazorat qiladilar;
• beixtiyor harakatlari bilan ajralib turadilar;
• tajovuzkor bo’ladilar;
• xech ham tushunib bo’lmaydigan kishilardir.
• O’ta aniq shaxs. Bular:
• ortiqcha talabchan bo’ladilar;
• har doim shubhada bo’ladilar;
• vahimachi bo’ladilar;
• ikir-chikirga beriluvchan bo’ladilar.
- Maqsadga yo’naltirilgan shaxs. Bular:
• nizoni o’zlarining shaxsiy manfaatlarini amalga oshirshida qurol sifatida ko’radilar;
• o’z manfaati yo’lida atrofdagilarga qalloblik qiladilar, nayrang shilatadilar.
Nizosiz shaxslar. Bular o’zlarining harakatlari bilan ko’nglini topishi bilanoq yangi nizolarni ijod etpadshar.
2. Nizo jarayonidagi bosqichlar va oqibatlar.
Nizoning kelib chiqishi va to’qnashishning sodir bo’lishi bir butun jarayon bo’lib, bu jarayon quyidagi bosqichlarni o’z ichiga oladi (5-chizma).
Bu jarayonning birinchi bosqichida nizo chiqishi uchun vaziyat tug’iladi, ya’ni tomonlar manfaatlarining qarama-qarshiligi ob’ektiv ravishda namoyon bo’ladi. Ammo ochiqdan-ochiq to’qnashuv sodir bo’lmaydi. Bunday holat har ikkala tomon tashabbusi bilan yoki “merosdan” qolgan nizoning ta’siri ostida vujudga kelishi mumkin.
Nizoli vaziyatning ob’ektiv ravishda vujudga kelishiga bevosita qarama-qarshi turuvchi tomonlarning o’zlari yoki ularning muxoliflari sababchi bo’lishi mumkin. Ular turlicha daraja (rang)ga ega bo’lgan tomonlardir. Masalan:
• darajali muxoliflar - bu shaxslar;
• darajali muxoliflar - bu guruhlar;
• darajali muxoliflar - bu tashkilotlar;
• darajali muxoliflar - bu dialog chog’ida o’z-o’zidan qaror qabul qiluvchi shaxslardir.
Nizoli vaziyat
Nizo sabablari
Nizo kelib chiqmaydi
Nizoning kengayib ketshi mumkinligi
Vaziyatni sezish
Nizo kelib chiqadi
Nizoni boshqarish
Funktsional va disfunktsional
oqibatlar
Do'stlaringiz bilan baham: |