2-kurs, кечки O‘quv-uslubiy majmua bilim sohasi

Tā duì hái zi men tài jí zào .
“U bolalarga nisbatan juda qattiqqo‘l”;
v) kishi xarakter-xususiyatiga oid yana shunday sifatlar borki, ularning ma’nosidan ijobiylik yoki salbiylik yaqqol bo‘rtib turmaydi. Ular nutq jarayoniga qarab har ikkala ma’no chegarasiga o‘tib olishi mumkin. Mas., 沉默的chén mò de – indamas, 顽固的wán ɡù de – o‘jar, 爱吹牛的ài chuī niú de – mahmadona kabi.
2) Predmet (narsa, hayvon, jonivor), holat, hodisa va shu kabilarning xarakter-xususiyatini ifodalash uchun qo‘llaniluvchi sifatlar: 真的zhēn de – tabiiy, 贵ɡuì – qimmat, 便宜pián yi – arzon, 严重的yán zhònɡ de – jiddiy.
这个市场的东西太贵了！
Zhè ɡe shì chǎnɡ de dōnɡ xi tài ɡuì le!
Bu bozorda narsalar juda qimmat ekan a!
王文一家团圆后，很感激赵东楼，送他许多贵重礼物。
WánɡWén yì jiā tuán yuán hòu ， hěn ɡǎn jīZhào DōnɡLóu ， sònɡ tā xǔ duō ɡuì zhònɡ lǐ wù 。
Van Ven juda xursand bo‘lib xammani bir joyga yig‘di va Jao Danluga ko‘p qimmatbaxo sovg‘alar taqdim etdi.⁴⁵
3) Kishi va predmet xususiyatlarini ifodalash uchun birdek qo‘llanaveradigan sifatlar: 好 – hǎo yaxshi, 不好 – bù hǎo yomon , 壮丽–
zhuànɡ lì ajoyib va boshq.
Ba’zi sifatlar esa yo kishi, yoki predmet belgisi uchun ko‘chma ma’noda qo‘llanilishi mumkin: Mas., 轻巧的qīnɡ qiǎo de – yengil, 沉重chén zhònɡ – og‘ir.
2. Holat bildiruvchi sifatlar. Predmet, hodisa, inson va hayvonga xos holat yoki vaziyat turli sifatlar orqali ifodalanadi:
1) tabiiy holat belgilari:
a) ijobiy ma’noda: 漂亮piào liɑnɡ – chiroyli, 美丽 měi lì – go‘zal.
宁生停住脚步，仔细一看，见小倩长得真象天仙一样美丽。
Nínɡ shēnɡ tínɡ zhù jiǎo bù ， zǐ xì yí kàn ， jiàn xiǎo qiàn zhǎnɡ dé zhēn xiànɡ tiān xiān yí yànɡ měi lì。
Janob Ning to‘xtadi va tikilib qarasa,Ne Shaochan oddiygina qiz emas, balki farishtalardek go‘zal edi.⁴⁶
到家以后,母亲见儿子带回一个这么漂亮的姑娘,不禁大吃一惊,忙 :
Dào jiā yǐ hòu, mǔ qīn jiàn ér zi dài huí yí ɡè zhè me piào liɑnɡ de ɡū niɑnɡ, bú jīn dà chī yì jīnɡ, mánɡ :
Ular uyga yetib kelishgach, onasi ugli bilan birga kelgan bir soxibjamolni xam kuribdi. Kuribdi-yu vaximaga tushganini yashira olmadi ,shosholib suradi⁴⁷:
Bu yerda漂亮piào liɑnɡ – chiroyli; gapdagi vazifasi esa aniklovchi.
b) nuqsoniy belgilar: 瘸腿的qué tuǐ de – cho‘loq, 驼背的tuó bèi de – bukir, 哑的yǎ de – soqov.
他是生来哑的.
Tā shì shēnɡ lái yǎ de.
“U tug‘ma soqov”.
2) Jismoniy yoki fizik holatlarni ifodalovchi sifatlar: 力气大的– lì qi dà de baquvvat, 年轻 –nián qīnɡ yosh, 老lǎo – keksa.
我们班的学生都是年轻的人.
Wǒ men bān de xué shenɡ dōu shì nián qīnɡ de rén.
“Guruhimizning talabarning hammasi yosh insonlar”.
3) Ruhiy holatni ifodalovchi sifatlar: 高兴ɡāo xìnɡ – xursand, 忧郁的yōu yù de – g‘amgin, 愁闷的 – chóu mèn de ma’yus.
我喜欢听忧郁的歌 .
Wǒ xǐ huɑn tīnɡ yōu yù de ɡē .
“Men g‘amgin ashulalarni eshitishni yoqtiraman”.
4) Kishining hayotiy holatini ifodalovchi sifatlar: 有钱 yǒu qián –boy, 穷qiónɡ – kambag‘al, qashshoq va shu kabilar.
他是个有钱的人⁴⁸
Tā shì ɡè yǒu qián de rén.
“U bir boy odam”.
几年过去，很富的赵东楼变成了穷光蛋。
Jǐ nián ɡuò qù ， hěn fù de zhào dōnɡ lóu biàn chénɡ le qiónɡ ɡuānɡ dàn 。
Oradan yillar o‘tib pullarimning anchasini sarf qilib yuborim keyin qashoqqa aylanib qoldim.⁴⁹

5) Predmetning harorat belgisini ifodalovchi sifatlar: 热rè – issiq, 冷lěnɡ – sovuq, 凉快的liánɡ kuài de – salqin.

今天天气是凉快的.
Jīn tiān tiān qì shì liánɡ kuài de.
“Bugun havo salqin”.
6) Tozalik, ifloslik holatlarini ifodalovchi sifatlar: 干静ɡān jìnɡ– toza, 脏zānɡ – kir, isqirt va h.k.
你不要穿脏的衣服.
Nǐ bú yào chuān zānɡ de yī fu .
“Sen kir kiyimni kiyishing kerak emas”.
7) Predmetning eskilik, yangilik holatlarini ifodalovchi sifatlar: 新xīn – yangi, 旧 jiù – eski va shu kabilar.
你的新帽子很漂亮.