2-kurs, кечки O‘quv-uslubiy majmua bilim sohasi

Nazorat uchun savol va topshiriqlar:

1. 
   “Szq yuan” lug‘ati qancha ieroglifni o‘z ichiga qamrab olgan?
   
2. 
   Xitoy tili uchun ierogliflarni kodlashtirish xosmi?
   
3. 
   1997 yilda XXRda internet tarmog‘iga qancha odam ulangan edi?
   
4. 
   XXRdagi qanday internet provayderlarining nomini bila­siz?
   
5. 
   “Kompyuter to‘sig‘i” iborasi ostida nimani tushunasiz?
   
6. 
   Kompyuterda matnni terish jarayoni qanday kechadi?
   
7. 
   Kompyuterda terishda lahja (dialekt) masalalari ko‘tarilganmi?
   
8. 
   Internet tarmog‘i hamda OAV (Ommaviy axborot vosita­lari) o‘rtasidagi aloqalari haqida nimalarni bilasiz?
   

Adabiyotlar:

1. 
   卢福波 著 对外汉语教学实用语法。2012年
   
2. 
   Mavlyanova У. Xitoy filologiyasiga kirish. U –Toshkent:ToshDSHI,2009
   
3. 
   Пособие по иероглифике к учебнику Практический курс китайского языка (в двух частях). Кондрашевский А.Ф. – Москва: Издательство Муравей, 2000.
   
4. 
   Введение в китайский язык. Софронов М. В. – Москва: Издательство Муравей, 1996.
   

5-seminar mashg‘uloti: Qo‘shma (birikma) undoshlar (affrikat)


Xitoy tili tovushlar tizimida affrikatlar ko‘pchilikni tash­kil etadi. Xitoy tili affrikati ham qorishiq-portlovchilar sin­gari nafasning ishtroki bilan farqlanadi. Tovush paycha­la­ri­ning ishtroki ahamiyatli emas: nafaslilar singari nafasli bo‘lmagan­lar ham jarangsizdir. Xitoy tili affrikatlarining hosil bo‘­lish o‘rnini va ularning asosiy farqlanish xususiyatini bilish uchun affrikat bu - tilda mavjud 2 mustaqil tovushni qo‘shi­lishi­dan emasligini, balki, 1 murakkab tovushning talaf­fuzida qo‘shma boshi va sirg‘aluvchi yakuni bor tovush ekaniga ahamiyat be­rish kerak. Ya’ni tovush bir yerda (masalan: tilning oldi qismida) hosil bo‘la­di. Xitoy tilida ba’zi affikat­lar­ning 2 qismi bo‘lib, mustaqil ham, alohida ham bo‘laolmaydigan tovushlar xizmat qila­di. Masa­lan: [z] va [j]tovushlari til oldi va til o‘rta sirg‘aluv­chilar bo‘l­sada, Pekin shevasida bunday tovush yo‘qituvchi.
[z] xitoy undoshi shovqinli qo‘shma, til oldi, tanglay oldi(alveolyar), jarangli.
[c] xitoy undoshi shovqinli qo‘shma, til oldi, tanglay oldi(alveolyar), jarangsiz, kuchli.
[z’(zh] xitoy undoshi shovqinli qo‘shma, til oldi, tanglay oldi(alveolyar), jarangli.
[c’(ch)] xitoy undoshi shovqinli qo‘shma, til oldi, tanglay oldi(alveolyar), jarangsiz, kuchli.
[j] xitoy undoshi shovqinli qo‘shma, til o‘rta, jarangli, nafasli bo‘lmagan.
[q] xitoy undoshi shovqinli qo‘shma, til o‘rta, jsarangsiz, kuchli
Sonantlar
Bu guruh undoshlarga musiqiy jarangdorligi shovqindan ba­landroq bo‘lgan tovushlar kiradi. Ularning talaffuzida to­vush paychalari hardoim titraydi; ammo xitoy tilida sonorlar hech qachon bo‘g‘in hosil qilmaydi.