2 Mavzu : Nutq uslublari

 

 

Mustahkamlash uchun savol va topshiriqlar: 

 

1.Ahmad Yassaviyning hayoti va ijodi haqida nimalarni bilasiz? 

2. Ahmad Yassaviy she’rlarida qanday taxalluslar qo’llangan? 

3. Ahmad Yassaviy ijodidagi ishq va oshiq tushunchalariga izoh bering.  

 

43-MAVZU: “Devoni hikmat”ning obrazlar tizimi 

 

Reja: 

1.Hikmatlarning xalq og’zaki ijodi bilan aloqasi va to’rtlik shaklida ifodalanishi. 

 2. Ularda axloqiy-ta’limiy yo’nalishning ustuvorligi. 

 3. Adibning badiiy mahorati. 

 

Tayanch so’z va iboralar:“Devoni hikmat”,xalq og’zaki ijodi, Ahmad Yassaviy, 

to’rtlik, murabba’ 

---

Ahmad  Yassaviy  she’riyatining  keng  tarqalishi  va  xalq  orasida  sevib  o’qilishining 

asosiy sabablaridan biri uning xalq og’zaki ijodiga nihoyatda yaqunligidadir. Hikmatlar, 

asosan, to’rtlik va murabba’ shaklida bitilgan.  

 

Rohat tashlab, jon mehnatim xushlag’anlar,  

 

Shaharlarda jonin qiynab ishlag’anlar, 

 

Ho-yu havas, meammonni tashlag’anlar, 

 

Chin oshiqdir, hargiz oni yolg’oni yo’q. 

 

Ahmad  Yassaviy  hikmatlarining  tasavvuf  falsafasiga  tegishli  jihatlari  ustida 

muloxaza  yuritganda,  oshiqning  shariat,  tariqat,  ma’rifat  bosqichlaridan  o’tib  haqiqat 

martabasiga  yetishini  eskash  o’rinli  bo’ladi.  Shoir  bu  bosqichlarda  islom  dini 

hukmlarini o’zida mujassam etgan shariatni yaxshi bilish zarurligini uqtiradi. Shuning 

uchun  ham  “Shariatsiz  tariqatga  kirib  bo’lmas”,  ”Tariqatga  shariatsiz  kirganlarni, 

Shayton kelib iymonini olur ermish” yoki “So’finaqsh bo’lding valek hargiz musulmon 

bo’lmading” kabi misralarni yozadi. 

 

 

 

 

Zohid bo’lma, obid bo’lma, oshiq bo’lg’il, 

 

 

Mehnat tortib ishq yo’lida sodiq bo’lg’il,  

 

 

Nafsni tepib, dargohiga loyiq bo’lg’il, 

 

 

Ishqsizlarni imoni yo’q ham joni yo’q.