2-mavzu. Alkanlar

Fizik xossalari. Karbon kislotalarning angidridlari rangsiz suyuq yoki kristall moddalardir. 
Dastlabki vakillari o‘tkir hidga ega, suvda kam eriydi, asta-sekin gidrolizlanadi. 
Kimyoviy xossalari. 
1.Suv ta’siridan tegishli karbon kislotalar hosil bo‘ladi. 
sirka angidrid 
sirka kislota
2. Ammiak va aminlar ta’siridan karbon kislota amidlarini hosil qiladi. 
Sirka kislota etilamidi 

---

3. Spirtlar bilan ta’sirlashib murakkab efirlar hosil qiladi. 
Ayrim vakillari va ularning ishlatilishi. 
Sirka angidridi– 139°C da qaynaydigan, o‘tkir hidli rangsiz suyuqlik, suvda kam eriydi, asta-sekin 
gidrolizlanadi. Sanoatda sirka angidridi ko‘p miqdorda ishlab chiqariladi. Asosan ketenga sirka 
kislotasi ta’sir ettirib olinadi. Shuningdek, sirka aldegidini kobalt va mis atsetatlari ishtirokida 
katalitik oksidlash usuli ham qo‘llaniladi. 
Sirka angidridi atsetillash reagenti sifatida, hamda ayrim kondensatsiya reaksiyalarini o‘tkazishda 
muhit sifatida ishlatiladi. 

---

KARBON KISLOTALARINING AMIDLARI 
 
Karbon kislotalardagi gidroksil guruhni aminoguruhga almashinishi 
natijasida hosil bo‘lgan moddalarni karbon kislota amidlari deb ataladi. 
Umumiy formulasi. 
Karbon kislotalarning amidlarini nomlash uchun tegishli kislotani xarakterlovchi 
qo‘shimcha -amid qo'shimchasiga almashtiriladi, masalan, atsetamid. 

---

Olinish usullari. 
1. Karbon kislotalarning amidlarini ketenlar, galogenangidridlar, kislota angidridlari va murakkab 
efirlarga ammiak ta’sir qildirib olish mumkin. 
keten 
atsetamid 
sirka kislota xlorangidridi 
sirka kislota amidi 
sirka angidridi 
atsetamid 
etilatsetat 

---

2. Karbon kislotalarning ammoniyli tuzlarini qizdirish orqali
3. Shuningdek, nitrillarning H
2
SO
4
ishtirоkidagi to‘liq bo‘lmagan gidrоlizidan ham 
amidlar sintez qilinadi: 

---