2-мавзу: шахсга йуналтирилган таълим турлари ва инновацион таълим шакл, метод ва воситалар


Download 0.7 Mb.
bet5/38
Sana17.01.2023
Hajmi0.7 Mb.
#1097426
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   38
Bog'liq
2.-SHAHSGA-JUNALTIRILGAN-TALIM-TURLARI-VA (1)

Ишбилармонлик уйинлари - маълум фаолият, жараён ёки

муносабатлар мазмунини ёритиш, уларни самарали, туFри, окилона уюштиришга доир куникма, малака \амда сифатларни узлаштириш максадида ташкил этиладиган уйинлар. Бу турдаги уйинлар таълим олувчиларда аник фаолият йуналишида зарур БКМ ва сифатларни шакллантириш ёки ривожлантириш максадида ташкил этилади. Шу жи\атдан ишбилармонлик уйинлари ишлаб чикариш жараёни, касбий фаолиятининг моделлаштирилишини англатади. Ишбилармонлик уйини талабаларда касбий сифатларни \осил килиш билан бирга шахсий сифатларни \ам тарбиялайди, уларнинг ижтимоийлашувини таъминлайди.

  1. Имитацион уйинлар - ишлаб чикариш корхоналари, иш уринлари, фирмалар, ташкилотларда ходимлар томонидан амалга ошириладиган фаолиятни имитациялаш (таклид килиш, кучириш) асосида талабаларни муайян амалий ёки касбий фаолиятга самарали тайёрлашга йуналтирадиган уйинлар. Бу турдаги уйинлар сценарияси, сюжетидан ташкари, имитация жараён, объектларнинг таркибий тузилмаси ва

а\амиятини тула очиб бериш максадиа моделлаштирилади. Имитацион уйинлар жараёнида таълим олувчилар муайян операцияларни, м:
масалалар ечиш, маълум бир усулни узлаштириш имкониятига эга булади.

  1. Драматик уйинлар (психологик ва ижтимоий драмалар) - психологик хамда ижтимоий масалаларни хал килишга йуналтирилган

уйинлар булиб, улар ташкил этилиши, методик хусусиятларига кура ролли ва ишбилармонлик уйинларига якин. Одатда психологик ва ижтимоий характердаги драматик уйинлар жамоадаги мухитни яхшилаш, шахслараро муносабатларнинг ижобий булишига эришиш, мулокотга кириша олиш, жамоада ягона бирликни карор топтириш, узгаларнинг рухий холатини тугри бахолаш, OFир вазиятларга уч келган субъектларга ёрдам курсатиш хамда самарали, унумли фаолият курсатиш учун зарур шароитни яратишга хизмат килади.
Барча уйинларда булгани каби педагогик уйинлар жараёнида хам иштирокчи-талабалар фаол холатда булади, шериклари билан узаро муносабатга киришади, шунингдек, уз карашларини шериклариники билан таккослаш, жамоа билан зарур муносабатни урнатиш оркали узини узи урганади.
Педагогик жараёнда уйинлардан фойдаланишда айрим жихатларга эътибор каратиш лозим. Жумладан:

  • уйин сценарийсини тайёрлаш;

  • йурикномалар тузиш;

  • аудиторияни уйин мохиятига мувофик жихозлаш

Сценарий ва унинг мохияти мухим ахамиятга эга. Зеро, айнан сценарийгина тегишли таълим, тарбиявий ва ривожлантирувчи максадларга эришиш имкониятини таъминлайди. Укитувчилар уйин сценарийларини тайёрлашга алохида эътибор каратишлари, сценарийни тайёрлаш малакасига эга булишлари зарур.
Педагогик характердаги уйинларнинг таркибий тузилмаси куйидагилардан иборат:

  • укув максади;

  • уйиннинг вазифаси;

  • урганиладиган муаммо тафсилоти;

  • уйин вазиятининг тафсилоти;

  • иштирокчиларнинг таснифи

Таълим жараёнида уйин технологиялари куллаш куйидагиларга асосланади:

  • гурухни шакллантириш;

  • машFулотларнинг бош максадини ифодалаш;

  • муаммоли вазиятни вужудга келтириш;

  • ролларни таксимлаш,

  • уйин регламентини урнатиш;

  • материаллар, йурикномалар, коидалар ва курсатмалар тупламини таркатиш;

  • маслауат бериш

Уйин техннологияларини куллашда роллар куръа ташлаш йули
билан таксимланади. Бунда роллар номи ёзилган кичик коFOЗчаларда фойдаланиш мумкин. Ролларнинг талабалар уртасида куръа асосида таксимланиши келиб чикиш эутимоли булган норозиликларнинг олдини олади. Уйин жараёнида белгиланган вакт (регламент)га, мулокот одобига риоя этиш, фаоллик курсатиш уамда уйинни охиригача давом эттириш кутилган натижани кафолатлайди. Шунингдек, куйидаги омиллар педагогик максадларда
уйин технологияларидан самарали фойдаланиш имкониятини таъминлайди:

  • уйин сценарийсининг пухта тайёрланганлиги;

  • уйин максади ва вазифаларининг тутри, аник белгиланиши;

  • уйин коидаларининг аник, лунда (8-10 тагача) ифодаланиши;

  • уйин йурикномасининг мавжудлиги;

  • талабаларнинг уйин жараёнига кизикишлари;

  • ролларнинг самарали, тутри таксимланиши;

  • жамоада кутаринки кайфиятнинг юзага келиши;

  • иштирокчиларнинг бир-бирларини тушуна

олишлари ва куллаб-кувватлашлари;

  • уар иштирокчининг уйин натижаси учун масъулиятни уис этиши;

  • барча иштирокчилар имкониятларининг ягона максадга йуналтирилиши



уйинлар куйидаги
Педагогик максадларда кулланиладиган
технологияга эга (13-расм):

Тайёргярлик

Уйин ни бошлаш

Гурухлардаги мунозара

’^амоадапт муноз ара

Уйинни лойихаляш
Сценарийни ишлаб чикиш; йурикнома
мал му ни ни ишлаб чикиш; моддий
таъминотни тай флаш; гурухни
Рол лар такисмоги; муаммо ва максадларни
вужуга келтириш; шартлар* кои дал ар,
регламент урнатиш; маслахат бериш

Манбалар билян ишлаш; тренинг; “Аклий
хуисум"; уйин техника;
и билаш ишлаш
Гурухдарнинг чикишн; натижяларни
хи моя килиш; мунозара коидаси; эк;пертлар

Уйин ни якунлаш; тахлил; ишни бахолаш
ва у зи га бахо бериш; хул оса ва
умумляштириш; тавсиялар

13-расм. Педагогик уйинларни ташкил этиш ва утказиш тартиби
Уйин жараёнида хеч ким халахит хилмаслиги керак. Борди -ю, зарурият булсагина фахат бошловчи иштирокчиларнинг харакатларини тузатиши, уларни тугри йуналтириши мумкин.
Хар хандай жараён сингари уйин якунида унинг ташкил этилиши, утказилиши юзасидан мухокама утказилиши зарур. Мухокама чоFида уйин иштирокчилари, томошабин (жамоанинг уйина иштирок этмаган аъзолари), экспертлар уйиннинг ташкил этилиши ва утказилиши юзасидан уз фикр-мулохазалари, таклифларини билдиради.
Мухокама жараёни хуйидаги тартибда ташкил этилади:

  • тахризчиларни чихишлари;

  • фикрлар алмашинуви;

  • иштирокчиларнинг уз харорлари ва хулосаларини химоя хилишлари;

  • уйинга якун ясаш

Уйин технологияларининг методик таъминоти лойиха, уйиннинг мезонлари, иш хоFOЗлари (методик курсатмалар), уйин мохиятини ёритувчи хужжатлар (сценарий) кабилардан иборат. Педагогик жараёнда хулланиладиган уйинлар субъект фаолиятини тахозо этадиган хамда машина (м: компьютер) уйинлари тарзда фархланади. Уйинлар чоFида турли воситалар (компьютер, имитацион тренажёрлар, спорт анжомлари (копток, архон, халха), хомашёлар (пластлин, юмшох уйинчохларни ясаш учун материаллар, рангли халамлар, иш хоFOЗлари, уйинчохлар, леголар, конструкциялар, декорациялар ва б. керак булади.

Download 0.7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   38




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling