2. P. R. 01imxo‘jayeva —

Parazitning odanida joylashishi. Parazit odamning teri osti yog‘ kletchatkasida yashaydi.
Geografik tarqalishi. Arab mamlakatlarida, Hindistonda, Eronda, Tropik Afrikada tarqalgan. XX asrning 30- yillarigacha drakunkulez Buxoroda keng tarqalgan edi. L.M.Isayev rahbarligida o‘tkazilgan choralar natijasida Buxoroda drakunkulez batamom tugatilgan. Antroponozoonoz kasallik hisoblanadi.
Morfologiyasi. Yirik biogelmint bo‘lib, urg‘ochisining uzunligi 1,5 m, erkaginiki esa 15-30 mm ga yaqin. Tirik lichinkalar tug‘uvchi gijjalar guruhiga kiradi.
Hayot sikli. Definitiv xo‘jayini — odam va hayvonlar (maymunlar, uy hayvonlari, yovvoyi hayvonlar), oraliq xo‘jayini esa tuban qisqichbaqasimonlar — sikloplardir. Invazion bosqichi lichinkalar hisoblanadi. Odamga lichinkalar bilan zararlangan siklopli suvni ichganda yuqadi.Odam ichagida lichinkalar qon tomirlariga o‘tib migratsiyalanib, teri osti yog‘ kletchatkasiga boradi va yetuk shaklga aylanadi. Urg‘ochilari tirik li­chinkalar tug'adi, lichinkalar suvga tushganida sikloplar to- monidan yutiladi (83- rasm). Rishtaning hayot sikli 1 yilgacha cho'zilishi mumkin.
Patogen ta’siri. Drakunku- lezda bo‘g‘imlar harakatlanishi susayishi, teri qichishi, allergik reaksiyalar kuzatiladi.
Laboratoriya tashhisi. Parazit teri ostiga joylashganligi uchun unga tashhis qo‘yish qiyin emas. Parazitning atipik joylashishi holat- larida immunologik, allergologik reaksiyalardan foydalaniladi.
Profilaktika. Shaxsiy profi- laktika — faqat qaynatilgan suvni ichish, jamoat profilaktikasi — suv havzalarini qo'riqlash, ichimlik suvi bilan ta’minlash, kanali-

83- rasm. Rishtaning taraqqiyoti.
1—lichinka; 2—oraliq xo’jayin; 3— suv; 4—suvni yara yuvib iflos- lantirish; 5—teri ostidagi rishta;
6—urg‘ochi rishta; 7—erkak rishta.
19 — Tibbiy biologiya va genetika
zatsiyalashtirish, kasallarni aniqlash va davolash, aholi o‘rtasida sanitariya-oqartuv chora-tadbirlarini yo‘lga qo‘yish orqali amalga oshiriladi.
Qilsimon gijja (Filariya bankrofti)
Qilsimon gijja (Filariya bancrofti) — filyarioz (vuxererioz) qo‘ zg‘ atuvchisi.