2. Pensiya jamg‟armasi mablag‟larini boshqarish amaliyoti O„zbekistonda pensiya tizimini boshqarishning amaldagi holati tahlili

O„zbekistonda pensiyani qayta hisoblash tartibi
Ish haqi to‗g‗risida ko‗shimcha hujjatlar taqdim etganda
Ish staji to‗g‗risida qo‗shimcha hujjatlar taqdim etganda
Eng kam oylik ish haqi o‗zgargan taqdirda
Nogironlik guruhi o‗zgarganda
Daromadlar indeksatsiya qilingan taqdirda
Oila a‘zolari soni o‗zgarganda
taliklar sirasiga kiradi. 2017 yilda mamlakat aholisining 50,1 foizi erkaklar, 49,9 foiz qismi ayollardan tashkil topgan holda mehnat layoqatigacha yoshdagi aholi ulushi 29,9 foizni, mehnatga layoqatlilar 61,7 foizni, mexnatga layoqatidan katta yoshdagilar ulushi esa 8,4 foizga teng bo‗ldi83. Mamlakatimizda o‗ziga xos demografik vaziyat, aholi o‗rtacha umr ko‗rish yoshining ortib borishi pensiya tizimini izchillik bilan takomillashtirishni taqozo etmoqda.
3-rasm Jami aholidan pensiya yoshidagi aholining ulushi
2010-2018 y.(ming kishi)84
Shu bilan birga, fuqarolar pensiya ta‘minoti tizimining asosiy ko‗rsatkichlaridan biri bu pensiya yoshi hisoblanadi. O‗tkazilgan tahlillar shuni ko‗rsatmoqdaki, dunyoda o‗rtacha pensiya yoshi erkaklar va ayollar uchun 62 yoshni tashkil etsa, O‗zbekistonda bu ko‗rsatkich 57,5 yoshni tashkil etadi (ayollar uchun 55 yosh, erkaklar uchun 60 yosh).
Iqtisodiy rivojlanayotgan davlatlar pensiya tizimi nisbatan barqaror hisoblanadi. Chunki, sug‗urta badali to‗lovchilarning pensiya yoshidagi fuqarolardan bir necha bor ko‗pligidir. Mamlakatimiz barqaror rivojlanyotganiga qaramasdan, bizning pensiya tizimimiz oldida ham vaqt o‗tib aholining o‗rtacha umr ko‗rish davomiyligi o‗sib borayotgan davlatlar pensiya tizimi to‗qnashadigan muammolarga duch kelishi mumkin. Respublikada aholining yosh tarkibida yoshlar salmoqqa ega bo‗lishiga qaramasdan keksalarning salmog‗i barqaror darajada saqlanib qolmoqda. Mustaqillik yillarida aholining o‗rtacha umr ko‗rish darajasi tobora yaxshilanib, o‗sish tendentsiyasiga ega bo‗lmoqda. xalqaro reyting ko‗rsatkichlariga erishishning ustuvor yo‗nalishlari to‗g‗risida‖gi 2010 yil 26 noyabrdagi PQ-1438-sonli qarorida belgilangan kompleks chora-tadbirlarida jamg‗arib boriladigan pensiya tizimini yanada kengaytirishga va tizimning tashkiliy ishlarini yaxshilashga alohida e‘tibor qaratildi. Ushbu qarorga muvofiq, pensiya jamg‗armasiga ixtiyoriy badallarni amalga oshiruvchi shaxslarga bank tomonidan qo‗shimcha xizmatlar joriy qilish va qulayliklar yaratish, jamg‗arib boriladigan pensiya tizimi mablag‗larini tijorat banklari orqali strategik investitsion loyihalarga yo‗naltirish, soliq imtiyozlarini berish, manbalarning daromadliligini ta‘minlash ko‗zda tutilgan.