2 Тузувчилар

ЎСИМЛИКЛАРНИ ЎСТИРИШДА ИШЛАТИЛАДИГАН МИНЕРАЛ ЎҒИТЛАР. 
Ўсимликларнинг нормал ўсиши ва ривожланиб, хосилат киришини тахминлаш 
мақсадида ишлатиладиган махаллий ўғит-гўнг таркибининг турли-туман элементлар бўлади. 
шунга қарамай, химия саноати таркибида N,Р ва K бўлган минерал ўғитлар ишлаб 
чиқарилмоқда. Саноат корхоналарининг хар йили қишлоқ хўжалигига Т 55 т. ўғит еткзиб 
бериш кўзда тутилади. 
Фосфорли ўғитлар сифатида саноатлар ишлаб чиқариладиган суперфосфат Cа, CН, РО 
ва Киров, Орлов, Ворожен вилоятларидаги, Қоратоғ тоғларидаги қазилма бойликлардан 
Фторапатит - 2 Са (РО) Ғ хлорапатит ва аппатит ва Са (РО) каби табиий фосфоритлар кўп 
ишлатилади.
Табиий фосфоритлар таркибига олмайди. Улардан фақат илдизлар орқали ўзидан 
органик кислоталар ажратаётган люпин грекчиха, каби ўсимликлар фойдаланиши мумкин. 
Бахзи олимларларнинг фикрига кўра, картошкага фосфорит билан 1 га (NН) SО қўшиб 
солинганда унлан олинган хосил гектарига 18ц Ге ортган Н.С.Авдонин 1 хисса 

---

75 
суперфосфатга 5 хисса тарик кўпиги қўшиб майда полиз экинлари қатор ораларига солишни 
тавсия этган. 
Ерни N га бойитишда минерал ўғитларнинг ташқари азотоактерин ёки азотген деб 
аталадиган бактериал ўғитлар хам кўп ишлатилади. Бактериал ўғитлар хам ишлатиладиган 
бактериал ўғитлар ва донга кўшиб аралаштирилади. Бактериялар нобуд бўлгандан кейин 
ўзлаштирилган молекуляр N хисобга улар танасининг синтезланган N ли органик моддалар 
минераллашади ва кейин уларни экинлар ўзлаштиради. К 40 % ли К ли туз ва КСL, К SО ёки 
табиатда учайдиган силpвитин КСL NаСI ва корналит КСI МgCI саноатида минерал органик 
ўғитлар доноадор шаклда ишлаб чиқариоади. Донадор ўғитлар минерал ўғитларни гўнг, троф 
ва утрли бошқа органик моддалар аралаштириб тайёрланади. 
ЎҒИТ СИФАТИДА ИШЛАТИЛАДИГАН МИНЕРАЛ ЭЛЕМЕНТЛАРНИНГ