2021, №1 issn 2010-7498 kasb-hunar ta’limi ilmiy-uslubiy, amaliy, ma’rifiy jurnal №1

Monotipiya (tipos so‘z. – nusxa) – bosma 
grafika turi. Uning ishlash uslubi o‘ta silliq 
bo‘lgan sirt ustiga qo‘l bilan rang beriladi va 
so‘ngra ulardan maxsus uskuna yordamida 
nusxa olinadi. Qog‘ozga tushirilgan nusxa bitta 
yagona bo‘ladi. 
RANGTASVIR – tasviriy san’at turi 
hisoblanib, unda tasviriy san’at asarlari biror 
bir yuzaga rang bilan ishlash orqali yaratiladi.
Rangtasvirda rangli tosh, shisha, uning 
parchalari yoki rangli kukun(pigment)lardan 
tayyorlangan bo‘yoqlardan(akvarel, guash, 
tempera, moybo‘yoq va h.k.) foydalanib 
bajariladi. Ishlatilgan pigment(rangli kukun)
ning bog‘lovchi (yelim, lok, moy, tuxum oqi 
yoki sarig‘i va h.k.)si xususiyatidan kelib chiqib 
bir biridan farqlanib moybo‘yoq, suvbo‘yoq 
(akvarel), tempera, guash, enkaustika, 
mozayika, vitraj, panno deb aytiladi
4
. Rangtasvir
san’at asarlarining g‘oyaviy mazmuni mavzu, 
syujet orqali aniqlanadi, kompozitsiya, rasm va 
rang (kolorit) orqali ifodalanadi. Monoxrom 
rangtasvir (bir yoki bitta rangning tuslari) 
va predmetlarni turli nur yorug‘-soyadagi 
farqlari, fazoda joylanishi, reflekslar, turli 
tusdagi predmetlarni farqini ko‘rsatadigan rang 
tus(rang gammasi)larining bir biriga bog‘liq 
bo‘lgan tizimlari, o‘zgarmiydigan lokal ranglar 
va rangning o‘zgaruvchanligi (yarim tuslar, 
rangdagi nozik farqlar) umumiy fondagi turli 
rangga ega bo‘lgan predmetlarni atrof-muhit 
bilan bog‘langan holda tasvirlashga imkoniyat 
beradi, valer (frants. valeur - qiymat, rangtasvir 
va grafika nur va soyaning aniq munosabatini 
ifoda etuvchi tus nozikligi)lar; naturani bevosita 
tabiatda o‘rganish natijasida tabiiy nur-soya va 
ochiq havo muhiti (plener)ni ifodasi kabilar 
rangtasvirda qo‘llaniladi.
Rangtasvir asarlari vazifasiga ko‘ra, 
monumental-bezak 
(devoriy 
suratlar, 
plafonlar,panno),