2021 umumta’lim maktablarida uyadosh so‘zlarni o‘qitish

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 1 | ISSUE 3 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
292 
w
www.oriens.uz
April
2021
 
 
Buni tushuntirish uchun matematik formuladan foydalansak ham bo‘ladi.
1. Ruchka+qalam+daftar=o‘quv qurollari (uyasi). 
2. Atirgul+lola+chinnigul=gullar (uyasi). 
3. Qasida+g’azal+fard+ruboiy=she’riy janrlar (uyasi) [7, 214] 
4. Saxovat+hayo+hilm+adolat=komil inson (uyasi) [12, 
6707
] 
Yoki mavzuni yanda kengroq tushuntirish uchun quyidagi ko‘rgazmali 
qurollardan foydalansak ham bo‘ladi: 
1. 
Plakatga chizilgan koptok, arg‘imchoq, turnik kabilarni ko‘rsatib, 
o‘quvchilardan bular nima ekanligini va bularning barchasini biz qaysi uyaga 
kiritishimiz mumkinligini so‘rashimiz mumkin. 
O‘qituvchi: Qani, o‘quvchilar, siz doskada nimalarni ko‘rib turibsiz? Bular 
nima? 
O‘quvchilar: koptok, arg‘imchoq. 
O‘qituvchi: Bularning barchasini biz qaysi uyaga kiritamiz? 
O‘quvchilar: Sport anjomlari. 
O‘qituvchi o‘quvchilar bergan javobni doskaga yozib qo‘yadi. 
Shu tariqa o‘quvchilarga mavzu iloji boricha soddaroq qilib tushuntiriladi. 
Shundan so‘ng o‘tilgan mavzuni mustahkamlash bo‘yicha topshiriqlar beriladi.
Topshiriq. O‘quvchilarni ikki guruhga bo‘lib, ularga shahar va davlatlar 
uyasiga kiruvchi so‘zlarni topish so‘raladi. Bu topshiriqni bajarishda “Nilufargul” 
texnologiyasidan foydalansak ham bo‘ladi. Buning uchun avval o‘quvchilarga o‘yin 
sharti tushuntiriladi. Ya’ni doskani ikkiga bo‘lib, ikki tarafga ikkita asos chizamiz va 
unga 19 tadan gulbargchalar ham chiziladi.
Har bir guruhdan bittadan o‘quvchi tanlanib olinadi. Har bir o‘quvchiga o‘z 
nilufargulidagi gulbargchalarni ko‘proq shahar yoki davlat nomlarini yozish 
tushuntiriladi. Shartni bajarish uchun o‘quvchilarga 2 daqiqa vaqt ajratiladi va o‘yin 
oxirida g‘olib guruh aniqlanadi va rag‘batlantiriladi. 
Topshiriqni quyidagicha bajarish mumkin: 
I guruh. Shahar nomlari: Toshkent, Tokio, Rim, London, Nyu-York va 
boshqalar. 
II guruh. Davlat nomlari: O‘zbekiston, Xitoy va boshqalar. 
Bu bilan o‘quvchilarda geografiya bilan ona tili bog‘liqligi aytiladi. Natijada 
ona tilining qanchalik qudratga ega ekanligi hamda ona tili tushunchalar kaliti 
ekanligi, usiz hech narsa qilib bo‘lmasligini o‘quvchilarga eslatib o‘tish kerak. 
Ona tili darslarida uyadosh so‘zlar ustida ishlash, o‘quvchi so‘z zahirasini 
boyitish, ijodiy tafakkurini kengaytirish muayyan yo‘nalishda izlanish va kashfiyot 
qilishga yo‘l ochib berish bilan bir qatorda o‘quvchi ongida bir uyaga, bir turga, bir 

---