26. Мавзу. Бошқа аквакултура объектларини етиштириш, африка лаққаси, пангасиус Режа

26. Мавзу. Бошқа аквакултура объектларини етиштириш, африка лаққаси, пангасиус
Режа:
1. Асосий озуқаларга умумий талаблар,
2. Товар балиқларини етиштиришдаги ммахсулдор озуқа
Африка ёки кларий лаққаси (Clarias gariepinus, Burchell, 1822) асрлар давомида анъанавий аквакултурада етиштириб келинган (Бенин ва Гана «wheddos», Маврикияда «barochois» деб номланади). Унинг замонавий аквакултуранинг ривожланиши кўп жиҳатдан тилапиянинг ривожланиш тенденцияларини такрорлайди. Уй шароитида боқиш бўйича биринчи тажрибалар 1950-йилларда бошланган ва 1970-йилларда бу тур аквакултура учун кенг имкониятли балиқ сифатида қабул қилинган. Бироқ, сунъий шароитда ўз-ўзидан юмуртлама камдан-кам учраган, шунинг учун кўпайтиришни гормонал стимуляция қилиш усуллари 1980 йилдан бери такомиллаштириб келинмоқда. Етиштириш технологиялари бўйича тадқиқотлар Европада (Белгия ва Голландия), шунингдек Африкада (яъни Марказий Африка Республикаси, Жанубий Африка, Нигерия) амалга оширилмоқда.
Нигерияда кўпгина сабабларга кўра, шу жумладан табиий сувларда балиқларнинг кўплиги, унинг кўпайиб бораётган истеъмоли ва бошқа Африка давлатларига нисбатан инфратузилманинг ривожланганлиги сабаб африка лаққасини етиштиришда анча олдинда. Одатда африка лаққаси тупроқли ҳовузларда тилапия популяциясининг ўсишини назорат қилиш учун ишлатилган. Угандада бу балиқлар Виктория кўлида балиқчилик объекти сифатида ишлатилиши билан боғлиқ. Сўнгги пайтларда мувозанатланган экструдирланган емнинг ривожланиши африка лаққапсини етиштириш муҳитини диверсификациялашга олиб келди. Африка мамлакатлари бетон ва шиша толали бассейнлар ва сувни қайта таъминлаш тизимларидан фойдаланишни бошлади.
Морфологияси. Танаси узун, бош катта, сиқилган, кўзлари кичкина. Оксипитал суякнинг тор ва бурчакли ўсмасимон, гилл тешиклари кенг; лабиринтли органи гил ёйларидан чиқиб боради; биринчи гил ёйи 24-110 ўсимта эга. Елка камари бўйлама қовурғали ўткир учли. Оғиз тугалланган ва катта. Тўрт жуфт мўйловлари мавжуд. Орқа ва анал суяклари узун; ёғ сузғичи ва орқа сузгичида тикансиз. Кўкрак сузгичи биринчи ёйи ўткир суякланган. Дум сузгичи айланасимон. Ранги зайтун, яшил-жигарранг доғлар билан қумли-сариқдан кул ранггача фарқ қилади, қорин қисми оқ рангга эга.
Асосий ишлаб чиқарувчилар. Харитада кўрсатилган лаққа етиштирадиган мамлакатлардан ташқари, Хитой, Таиланд, Миср ва Угандада бу балиқ ишлаб чиқарувчилар қаторига киради. Табиий яшаш мухити. Африка лаққаси деярли бутун Африкада учрайди. Унинг табиий ареалига фақат Магреб, Юқори ва Қуйи Гвинея ва Кейп вилоятини кирмайди. У Иордания, Ливан, Исроил ва Туркияда хам учрайди. Африка лаққаси аксарият бошқа мамлакатларга, шунингдек, Европа, Осиё ва Жанубий Американинг бир нечта давлатларига иқлимлаштирилган. Бир қатор бошқа турлари сингари, Хитойда балиқ етиштирувчилар ҳам балиқларни гуруч чекларида етиштиришга мослаштирдилар. Ажабланарлиси шундаки, гарчи у балиқ турларини етиштирадиган давлатлар бўйича қисқача статистикада бу турни алоҳида ажратмаса ҳам Хитой ҳозирда африка лаққасининг асосий етказиб берувчилардан бири ҳисобланади.
Африка лаққаси балиқлар кўллар, дарёлар, дарё, ботқоқ ва қуриб қоладиган яшайди, уларнинг аксарияти вақти-вақти билан қурийди. Кўпинча, улар сув босган ботқоқ ва дарёларда яшайдилар, у ерда махсус нафас олиш органидан фойдаланиб, мавсумий қурғоқчилик пайтида омон қоладилар. Бу тур катта сув ҳавзалардан 12 ойгача озиқланадиган ва вояга етади вақтинчалик сув ҳавзалари қирғоғига келиб у ерда кўпаяди. Ушбу миграция одатда ёмғирли мавсум бошида қисқа вақтни олади.
Жинсий безларнинг якуний етилиши сув сатҳининг кўтарилишига боғлиқдир. Барқарор атроф-муҳит шароитида катталари биринчи йилга қадар вояга етилади. Идеал шароитда етилган урғочи ўз вазнининг бир килограммига 60 000 икра қўяди. Уруғлантиришдан олдин, эркаклар урғочиларни талашади ва агрессив тарзда рақобатлашадилар, улар билан битта жуфтлик ҳосил қиладилар. Репродуктив маҳсулотларни аралаштириш ва уруғланган икраларни тарқатиш учун урғочилар фаол равишда думини силжитадилар. Икра сув ости нарсаларига ёпишади ва ҳароратга қараб 20-60 соат давомида инкубация даврини ўтайди. Личинкалар сариқ халтаси 3-4 кунгача сўрилади, ошқозони эса экзоген озиқланиш бошлангандан кейин 5-6 кундан кейин ишлай бошлайди. 10-15-кунида индивидларнинг жинсий фарқланиши бошланади. Личинкалар илиқ (> 24 ° C), озуқа моддаларига бой сув тошган саёз жойларда фаол озиқланади ва ўсади. 30 кун ичида улар 3-7 граммга етади. Сув омбори қуриши биланоқ, ёмғир тўхтаганидан сўнг, вояга етмаганлар ва катталар чуқур дарёларга қайтиб кетишади.
Ёмғирли икки фасл бўлган ҳудудларда одатда иккита йиллик насл қолдириш кузатилади. Лаққа ошқозони таркибида ҳашаротлар (катталар ва личинкалар), қуртлар, гастроподлар, қисқичбақасимонлар, майда балиқлар, сув ўсимликлари ва чиқиндилар билан тўлади. Ошқозонда қуруқлик ўсимликларининг, уруғлари ва мевалари майда қушлар ва сутэмизувчилар кам учрайди. Ҳаётларининг биринчи ҳафтасида чавоқлар деярли фақат зоопланктон билан озиқланади.
Катта балиқлар, улар жуда кўп гилл ўсимталари бўлганлиги сабабли, зоопланктонни ҳам завқ билан истеъмол қиладилар. Гарчи тур хаммахўр бўлса-да, балиқ балиқлари одатда оқсил миқдори юқори бўлган озуқани углеводли озуқага қараганда яхшироқ ҳазм қилади. Clarias авлодининг кўп турлари йиртқич балиқлардир. Уларнинг кўзлари кичкина, шунинг учун улар зулматда тўрт жуфт антенна ва бошдаги сезгир лампалар ёрдамида ўлжа қидиришади. Бу балиқлар кечаси озиқланиш учун сарфланган вақтнинг 70% га яқинини сарфлайди.
Жанубий Африкадаги тадқиқотчилар шуни кўрсатдики, антенналарни олиб ташлаш балиқларни боқиш самарадорлигини 23 фоизга камайтиради. Умуман олганда, Clarias балиқлари оғзини тез очиш орқали ўлжани ушлайди, сўнгра уни танглай тиш,, фарингеал суяклар ва олджағ устида жойлашган гилл стаменс ёки эгри тишлар билан ушлаб туради. C. gariepinus турли хил озиқланиш стратегияларини намойиш этади, шу жумладан, кучли ёғингарчилик туфайли ҳашаротлар ва ўсимлик қолдиқларини сўриб олиш ва кичик цихлидларни овлаши мумкин. Африка лаққаси жуда тез ўсади ва бир неча йил ичида максимал узунликка етади. Биринчи йилда улар деярли чизиқли ўсади.
Африка лаққасини оммақий кўпайтириш фақат гормонал стимуляция ёрдамида амалга оширилади. Оваприм, Дезоксикортикостерона ацетат (DOCA), Одам хорионик гонадотропин (ОХГ), она балиқларининг, оддий карп, нил тилапияси ва ҳатто қурбақалар гипофиз безлари, ишлатилади. Нигерия ва Камерун ҳукуматлари сифатли африка лаққаси зотини сақлаш, чавоқ етиштирувчиларнинг эҳтиёжларини қондириш ва балиқ чавоқлари бозорини назорат қилишни осонлаштириш бўйича тадқиқотларни қўллаб-қувватламоқда. Экстансив типдаги фермер хўжаликларида личинкалар, сариғи халтаси сўрилганидан сўнг дарҳол қорамол мияси ва тухум сариғи аралашмаси билан озиқлантирилади. Рацион 4-6 кун давомида қўлланилади, сўнгра чавоқлар (50-80 дона / м²) зоопланктон ўсиши учун илгари кўпайтирилган (одатда қуш гўнги билан) сув ҳавзаларига жойлаштирилади.
Кичик хажмларда ишлайдиган фермерлар чавоқларни йиртқичлардан ҳимояланган сув ҳавзаларида сақлайди. Чавоқлик босқичидаги балиқлар индивидуал ингредиентлар ёки аралаш емлар билан озиқланади. Балиқчалар йиғиш ва саралаш 24-28 кундан кейин амалга оширилади; ушбу босқичда ўртача вазн 5-7 граммни ташкил қилади. Ҳовузларга кўчириш учун тавсия этилган вазн> 10 грамм бўлиши кераклиги сабабли, қўшимча озиқланиш амалга оширилади. Агар чавоқларгаларга талаб бўлса, балиқ етиштирувчилар 6 грамм оғирликдаги балиқларни семирмасдан сотишлари мумкин. Одатда, кичик сув ҳавзаларида яшовчанлик даражаси 25-35% ни ташкил қилади. Яхши сақланган сув ҳавзаси бир килограмм урғочи вазнига 20000 дан ортиқ чавоқ (5 грамм) ҳосил қилади. Гарчи бу жараён соддалаштирилган бўлса-да, балиқ ишлаб чиқарувчиларнинг янги методологиядан фойдаланади. Натижада, балиқлар етиштиришда чавоқларнинг нархи юқори бўлиб қолмоқда (Камерунда 0.15-0.25$/дона) ва аксарият фермерлар ёввойи ўтқазиш материалларини йиғишни афзал кўришади; афсуски, ушбу балоғатга етмаган балиқчаларда кўпинча Клариаснинг бир нечта турларини ўз ичига олади ва баъзилари, масалан, C. jaensis, ўсиш суръатлари нисбатан суст.
Аквакултуранинг сувни қайта тақсимлаш тизимида лаққа етиштириш ва генетик модификацияланган селекционерлардан фойдаланиланиш жахон интенсив аквакултурасини ривожлантирмоқда. Бундан ташқари, улар тўғридан-тўғри фермада тирик озиқа маҳсулотларини (Brachionus, Moina, Daphnia, Artemia) кўпайтирадилар. Чавоқларларнинг ўтқазиш зичлиги 5000-15000 дона / м³ га етади ва яшовчанлик даражаси 75% ни ташкил қилади. Ушбу фермер хўжаликлари ўлчамига қараб, ҳар бир дона учун 0,1-0,2 $/дона нархида юқори сифатли ўтқазиш материалларини таклиф этади. Бироқ, чавоқларга бўлган талаб кўпинча таклифдан ошиб кетиши сабабли, кўплаб кичик фермер хўжаликлари етиштирадиган уруғ сифатига аҳамият бермайдилар. Сифатсиз ўтқазиш материалларини кўплаб балиқ боқадиган фермер хўжаликларининг ишига зарар етказади. Сувни қайта тақсимлаш қурилмаларида 100-1000 литр бассейнларда чавоқлар (0,05-0,1 г) артемия личинкаси ва диаметри 0,25 мм бўлган қуруқ ем билан 14 кун давомида озиқланади (чавоқ зичлиги 600 г/м³). Кейин чавоқ (0,1-1,0 г) 600-1000 литрли бассейнларга (зичлиги 10 000 дона / м³) ўтқазилади ва 26 кун давомида 0,3-0,8 мм қуруқ озуқа емлари билан озиқлантирилади. Кейин чавоқлар (1-8 грамм) 600-6000 литрли бассейнларда (зичлиги 400 дона / м³) боқилади ва 20 кун давомида 0,8-1,5 мм ўлчамли қуруқ ем билан озиқлантирилади. Сув ҳарорати 28 ° C да сақланади, рН-7, биофилтрда NH₃ ва NO₂ миқдори мос равишда 3 ва 1 мг / л да сақланади. Касалликлар билан боғлиқ муаммоларни олдини олиш учун ҳар бир култивация давридан сўнг тизимнинг барча таркибий қисмлари дезинфекция қилинади. Кўпгина лаққа ишлаб чиқарувчи мамлакатларда Гетероклариас (Heteroclarias). дурагайларини етиштириш одатий ҳолдир. Ушбу дурагайлар Heterobranchus longifilis урғочиларидан ооцитларни Африка балиқлари уруғи (Clarias gariepinus) билан уруғлантириш орқали олинади.
Бу чавоқлар дурагайларининг ўсиш суръатлари ота-оналарига қараганда юқори. Бироқ, улар сунъий наслчилик усуллари билан ҳам насл бермайди. Бундан ташқари, ушбу дурагайлар тажовузкор хатти-ҳаракатлар билан ажралиб туради ва популяциядаги ўлчамлари жиҳатидан сезиларли фарқ қилади. Шунинг учун, яйлов ҳавзаси шароитида, гетероклариалар яшовчанлик даражаси паст; каннибализм клариас орасида жуда кенг тарқалган.
Африка лаққаси етиштириш турли хил тизимларда амалга оширилади. Ўзбекистонда май ойидан бошлаб сув ҳавзалари анъанавий тарзда боқилади. Айни пайтда сув ҳавзаларини харорати 20⁰Сдан ошади.

Баъзи балиқ етиштирувчилар декабр ва январ ойларида ёпич сув таъминоти тизимида чавоқ етиштиришни бошлайдилар. Боқишда саноат маҳсулотларини (буғдой ва гуруч кепаги) қушхона чиқиндилари берилади.
Непаллик фермерлар аллақачон ўтқазиш материалларини ўзлари олишни бошладилар. Оғирлиги 1 грамм бўлган балиқлар билан балиқлантириш (зичлиги 40-80 дона/м²), 5-7 ойдан кейин 30-50% яшаб қолган тақдирда балиқ етиштирувчилар 200-300 граммли балиқ етиштиришади. Шундай қилиб, улар гектарига 40-60 тонна балиқ олишади. Ушбу қиймат Бангладешга қараганда бир оз юқори. Clarias gariepinus маҳаллий C. batracus билан бирга ўстирилади ва нон, жмих, жўхори уни ва ресторан қолдиқлари билан озиқлантирилади. 2010 йилда Непалда 300 тонна балиқ ишлаб чиқарилди.
Бироқ, Clarias gariepinus турлари тажовузкор, гўштхўр ва йиртқич бўлиб, Непалнинг маҳаллий турларига таҳдид солади. Тупроқли сув ҳавзаларида поликултура, бир килограмм> 10 грамм бўлган, африка лаққаси, озиқланадиган сув ҳовузларида Нил тилапияси билан бирга боқилади. Балиқларнинг йиртқич хатти-ҳаракатлари шароитида зичлиги - 0,5-1 лаққага / 2 тилапия.
Одатда зичлик ҳар бир м² учун 5 донадан ошмайди (ҳар бир м² учун 50 г бошланғич биомасса), аммо аэрацияланса, у м² учун 10-15 донагача кўтарилади.
Ўзбекистонда ҳовузлар балиқлантирилиб, балиқ йиғиб олинишидан 5-6 ой давомида озиқлантирилади. Африкалик балиқларнинг аралашган популяциясида, ҳар хил ўлчамдаги балиқлар мавжуд бўлиб, йиртқич ва яшаб қолиш даражаси паст бўлади. Шунинг учун қисман балиқ овлаш пайтида деҳқонлар балиқларни катталиги бўйича саралашади. Табиий озиқа объектларини ривожлантириш учун ушбу сув омборлари органик ўғитларни (одатда қуруқ қуш гўнги) киритиди. Бундан ташқари, балиқ озуқа сифатида турли хил саноат маҳсулотларини (буғдой ёки гуруч кепаги, пахта шроти) ёки стандарт гранулаларни (диаметри 4-8 мм, 23-35% хом протеин, одатда ҳайвон оқсиллари йўқ) берилади. Ҳар куни, бир неча ой давомида балиқлар тана вазнининг 6% миқдорида озиқлантирилади. Кейинчалик, балиқ ўсиши билан озуқа миқдори тана вазнининг <2% гача камайтирилади. Балиқларни боқиш учун балиқларни катталиги бўйича саралаш жуда муҳимдир. Бу яшаб қолиш даражаси <10% кам бўлади (5 грамм чавоқларнинг захираси, саралашга эътибор бермаслик ва ёмон озиқлантириш) саралаш натижасида > 80% гача бўлишига боғлиқ. Африка лаққалари баъзида сув ҳавзаларини тарк этиб, урчиш учун қўшни сув ҳавзаларига кўчиб кетганлиги сабабли, улар майда тўр тўсиқ билан ўралган бўлиши керак. Тилапия ва балиқ поликултураларининг ҳосилдорлиги қишлоқ сув ҳавзаларида 3-4 тонна / га дан юқори, ахоли зичлиги юқори бўлган шаҳарларда технологик сув ҳавзаларида 10-25 тонна / га гача бўлиши мумкин.
Ҳовузлар ва каналлар. Африка лаққаларини балиқчиларининг кўпчилиги сув ҳовузларидан фойдаланган холда етиштиришса, Нигериядаги бу балиқларнинг катта қисми шахар атрофдаги бетон ҳавзалар ва каналларда етиштирилади.
Айнан шаҳар шароитида фермерлар катта имкониятларга, ресурсларга эга (инфратузилма, электр энергияси, ўтқазиш материаллари, озуқа, мутахассислар, савдо бозори). Ушбу тизимларнинг ривожланиши бу балиқ турининг юқори даражада яшовчан, шу жумладан паст кислород концентрациясига бардошлилиги билан боғлиқ. Нигериялик фермерлар 5-15 грамм оғирликдаги 400 та чавоқни бетон сув ҳавзаларида (4х3х1.3 метр) 6 ой давомида боқишади. Сув ҳафтасига икки марта янгиланади. Ҳосилдорлик 300-600 кг / циклни ташкил қилади. Сувни қайта айланиш тизимлари яқинда қўлланила бошланди. Уларнинг иқтисодий самарадорлиги Нигерияда қайд этилган, аммо чўкмайдиган озуқанинг етишмаслиги чекловчи омил бўлиб турибти. 3-5 ой давомида балиқлар импорт қилинадиган чўкмайдиган озуқа билан, сўнгра тутилишигача стандарт маҳаллий гранулалар билан озиқлантирилади.
Жаҳон банки кредитлари билан қўллаб-қувватланадиган ҳукумат ва хусусий шериклик муносабатлари Африка балиқларини етиштиришда умид боғламоқда. Насослар ва пластик биологик юкламалар ўз ичига олган айланма тизимлар секундига 2-10 литр тезликда м³ га 80-200 дона балиқни етиштиришгаимкон беради. Уларнинг унумдорлиги йилига> 1000 кг / м³ га етади. Эвропада, айниқса Голландияда ва Белгияда, Африка лаққалари ўзига хос хусусиятларга эга бўлган СҚТҚларда етиштирилади.
Қудуқдаги тоза сув ёпиқ ҳолда бетон, шиша толали ёки пластик бассейнларда сақланади ва иситилади. Етиштириладиган ҳар бир килограмм балиқ учун 0,15 м³ сув керак. Тизим жуда кўп жой эгалламайди. Сув биологик филтрдаги пластик субстрат ёрдамида тозаланади. Ишлаб чиқариш интенсив, 700-1000 кг / м³ балиқни ташкил қилади. Экструдирланган мувозанатлашган озуқа ишлатилади. Ушбу тизимларнинг Нигерия, Лагос ва Ибаданнинг йирик шаҳарларида ишлатилган тизимлардан сезиларли фарқи, иккинчи ҳолатда сув иситиш тизимининг йўқлиги. Шу билан бирга, экструдирланган ем ва бошқа ишлаб чиқариш қисмларини импорт қилиш зарурати балиқ ишлаб чиқариш нархини оширади (2010).
Баъзи Осиё мамлакатларида Африка лаққалари қафасларда ўстирилади ва мувозанатлашган озуқа ем билан озиқлантирилади. Бундай ҳолда, эвтрофикацияни олдини олиш учун тилапия кўпинча очиқ сувга қўйилади.
Озиқлантириш. Африка лаққаси одатда, ховуз хўжалигида саноат маҳсулоти - гуруч кепаги, буғдой, пахта шроти, маккажўхори ва ер ёнғоқ уни билан озиқлантирилади. Фермер хўжаликларида ишлаб чиқарилган ем гранулалари (28-35% оқсил) ушбу иккиламчи маҳсулотларнинг турли хил аралашмаларидан, шунингдек, пиво маҳсулотлари, какао пўстлоғи, кофе хамири ва товуқ гўнги ем таркибига киритилади. Ҳовуз яхши ўғитланган бўлса, ушбу ноодатий ўсимлик таркибли озуқа таркибий қисмлари балиқ ўсишига сезиларли даражада салбий таъсир кўрсатмасдан рационини 20 фоизгача камайтирилади.
Бошқа томондан, тропик бўлмаган мамлакатларда асосий тўсиқ маҳаллий ва ташқи бозорларда талабнинг юқори хилма-хиллиги; Африкада талаб ҳар доим юқори.
Касаллик ва уларни назорат қилиш. Африка лаққаси турли хил бактериал, замбуруғ ва паразитар касалликларга мойил. Баъзи муҳим патогенлар жадвалда келтирилган. ФАО кўрсатмаларига келтирилмаган бўлса ҳам, баъзи ҳолатларда антибиотиклар терапияси қайд этилган. Ҳабар қилинган касалликларнинг аксарияти фақат интенсив аквакултурада учрайди. Стрессдан қочиш орқали касаллик олдини олиш, эҳтимол, энг самарали стратегиядир. Қизиғи шундаки, Африка балиқларида вирусли касалликлар қайд этилмаган. Кимёвий терапия фақат эпизоотия содир бўлганда (қишлоқ хўжалиги ҳайвонлари орасида юқумли касаллик тез тарқалиши) қўлланилган ва қисқа вақт давом этган.

Касаллик	агенти	типи	симптомлар	терапияси
Бошнинг деформатсияси	номаълум		Скелет деформатсиялари (лордоз ва сколиоз); балиқ тўсатдан овқатланишни тўхтатади, летаргик ҳолга келади ва бошнинг иккала томонида шишган тўқима билан ўлади; одатда> 10 см бўлган одамларда кўринади; ўлик балиқларнинг қалинлашган ва кависли бош суяги бор, бу ёрилишни англатади;	озуқада С витамини мавжудлигини таъминлаш
Ичак шикастланиши синдроми	номаълум		Летаргик хатти-ҳаракатлар; шишган қорин; вентрал томон рангини ёъқотади; қизғиш анал соҳаси; охирги босқичда қорин деворига зарар этказиш	Балансли ва яхши ҳазм бўладиган озуқа
Ошқозон яраси			Терининг яраси; летаргик хатти-ҳаракатлар; пастки ва юқори жағлар терисида ва думалоқ финда қизил ёки оқ яралар,	сув сифатини этарли даражада назорат қилиш
Оқ доғлар касаллиги	Миксобактериялар	бактерия	Балиқ сув юзасида тик ҳолатидадир қолади; суст сузади; оғиз терисидаги оқ доғлар ва гиллалар	профилактика чораси сифатида ем таркибидаги антибиотиклар (хлорамфеникол, террамитсин ёки окситратсиклин); балиқ личинкалари учун 50 ппм / соат фуралтадон
аеромонадлар септицемияси	Aeromonas hydrophila	бактерия	Эрозияга учраган ва қизариб кетган суяклар; рангни ёъқотиш; ошқозон яраси	Окситратсиклин; сулфаметоксин; озуқада орметоприм
Кўчма аеромоналар септицемияси	Aeromonas sp	Бактерия	офталмик кўзлар ва кенгайган қорин; қон кетиш ва яллиғланиш билан чуқур тери яралари	Стрессдан сақланиш; триметроприм ва бактрим аралашмаси билан емдан 10 кун давомида фойдаланиш
Сув моғорлари	Saprolegnia spp.		қўзиқоринлар кулранг / оқ, терида, суякларда, гилда ва кўзларда жунга ўхшаш доғлар; икра таъсир қилади; одатда кичик маҳаллий инфектсия тезда танага тарқалади ва	Малачит яшил ванналари (бир соат давомида 5 мг / Л) ёки натрий хлорид (1-2 дақиқа давомида 5%) гиллс; механик шикастланиш ва стрессдан сақланиш
Паразитлар	Costia sp., Chilodonella, Trichodina	Протозоа содда хайвонлар	балиқлари сув юзасида тик ҳолатида қолади ёки асабий равишда бошини ёки танасини пастки қисмида силкитади; тери юпқа, оқ-кулранг шилимшиқ билан қопланган; катта зарарли	Формалин (25-50 мг / л) кузатилиши мумкин; диптерекс (0,25 мг / л)
Паразитлар	Gactylogyrus sp. Gyrodactilus sp.		Белгилари юқоридаги каби	Формалин (25-50 мг / л); диптерекс (0,25 мг / л)
Паразитлар	Henneguya sp.	протозоа	C. gariepinus x Heterobranchus sp. гибрид чавоқларида оқ доғлар билан қопланади	Профилактика сифатида ем таркибидаги антибиотиклар (хлорамфеникол, террамитсин ёки окситратсиклин)
Паразитлар	Cysticerca sp.	протозоа	Қурт шиллиқ қаватини ва ички органларни тешади; одатда сув ҳавзаларида учрайди; балиқларда ушбу паразитнинг кўринадиган белгилари ёъқ, номаълум	номаълум
Гилл ва ташқи паразитлар	Trichodina maritinkae	Протозоа	Тери ёки гилда майда оқ доғлар; асабийлашиш, беқарорлик, сустлик, ҳолсизлик, иштаҳани ёъқотиш, фаолликни пасайиши; гил рангсиз ва жуда шишган	Формалин ёки тузли ванналар

Ушбу турдаги балиқлар хаводан нафас олиш хисобига кислородни қайта ишлашга қодир. Шу мақсадда, балиқ сув юзасига чиқади ва ҳаво билан тўйинади. Айнан шу хусусият Клариусни кўпайтиришни осонлаштирди. Уни тоза сув билан таъминлашга ҳожат йўқ. Бундан ташқари, бир кубометр сув 300 килограммгача тирик балиқ етиштириш мумкин. Албатта, бу фақат фекалийларни мунтазам равишда олиб ташланган тақдирдагина мумкин.
Кўп сонли балиқни сақлаш учун сиз махсус бассейнларни сотиб олишингиз ёки етарлича катта сув ҳавзалари етарли. Усулнинг хусусиятларидан бири бу ишлатилган сувни қайта қўллаш имкониятидир.
Африка лаққалари 1,5 - 2 ёшда кўпайишда иштирок этиши мумкин. Урғочилари 6 ойга қадар жинсий балоғатга етади, аммо энг яхши натижалар 2 ёшида олинади. Одатда, наслчилик даврида ота-оналар захиралари суви 23-25 ​​даражагача қизийдиган алоҳида хавзаларда сақланади. Ота она балиқларнинг озуқаси обдон мувозанатланган бўлиши керак. Бундай озуқада протеин миқдори камида 38% бўлиши керак. Ота она балиқларлар кунига ўз вазнининг камида 1,5% истеъмол қилиши керак. Ота она балиқлар цех учун оптимал сони 100 дона балиқни ташкил қилади.