3- amaliy mashg‘ulot Mavzu: Buyruqlar tizimi arxitekturasi Buyruqli arxitektura tizimi Ishdan maqsad: Buyruq

RISC (Reduced Instruction Set Computer) 
Qisqartirilgan buyruqlar to’plami (RISC) - eng qisqa vaqt ichida eng oddiy 
ko'rsatmalar bilan hisoblash vazifalarini bajarishga mo'ljallangan har qanday 
mikroprotsessorlar oilasidan foydalangan holda ma'lumotlarni qayta ishlovchi 
buyruqlar. RISC - bu CISC-ning teskarisi. 
Mikroprotsessor buyruqlar tizimi 
Mikroprotsessor (MP) - buyruqlar ketma-ketligini ta'minlovchi dasturni 
amalga oshiradi. Har bir buyruq, arifmetik mantiq birligini amalga oshiradigan 
aniq harakatlardan iborat 
Kompyuter buyruqlar tizimi ma'lum bir XM bajara oladigan buyruqlarning 
to'liq ro'yxatidir.O'z navbatida, buyruqlar tizimi arxitekturasi (BTA) negizida, 
dasturchi uchun mavjud bo'lgan XM ning muxitini aniqlash mumkin bo‘ladi. 
BTAni dasturiy ta'minot ishlab chiquvchilar ehtiyojlarini kompyuter texnikasi 
yaratuvchilarning imkoniyatlari bilan uyg'unlashtirish chizig‘i sifatida ko'rish 
mumkin. 
Funktsional maqsadiga ko'ra buyruqlar to'rt guruhga bo'linadi:
1.
Ma'lumotlarni uzatish,
2.
Arifmetik buyruqlar,
3.
Mantiqiy buyruqlar
4.
O'tish buyruqlar. 
Ma'lumotlarni uzatish bo'yicha ko'rsatmalar operandlar ustida hech qanday 
operatsiyalarni bajarishni talab qilmaydi. Operandlar oddiygina manbadan (Source) 
qabul qiluvchiga (Destination) yuboriladi (aniqrog'i, ko'chiriladi). Manba va qabul 
qiluvchi protsessorning ichki registerlari, xotira yacheykalari yoki I/O qurilmalari 
bo'lishi mumkin. Bu holda AMQ ishlatilmaydi. 
Arifmetik buyruqlar qo'shish, ayirish, ko'paytirish, bo'lish, bittaga oshirish 
(o'sish), bittaga kamaytirish (kamaytirish) va hokazolarni bajaradi. Ushbu buyruqlar 
bir yoki ikkita kirish operandini talab qiladi. Bir chiqish operandi buyruqlarni 
formallashtiradi. 
Mantiqiy buyruqlar operandlar ustida mantiqiy amallarni bajaradi, masalan, 
mantiqiy VA, mantiqiy YOKI, mantiqiy INKOR, tozalash, inversiya, turli siljishlar 
(o'ngga, chapga, arifmetik siljish, siklik siljish). Ushbu ko'rsatmalar, arifmetik kabi, 
bir yoki ikkita kirish operandlarini talab qiladi va ular bitta chiqish operandini tashkil 
qiladi.