Герменевтика ҳақида умумий маълумот
122
Илк герменевтик
тадқиқотлар:
Ўрта аср теологлари, схоластлар (Фома Аквинский ва б.) Библия
матнига жойлаштирилган илоҳий ғояларни «ечиш» билан
шуғулланганлар.
Фридрих Шлейермахер
(1768-1834)
Асосий
масалалар
Шлейермахер фикрича, матнни муҳокама илишда икки услуб - грамматик ва методик услуб бўлиши
мумкин. Биринчиси ѐрдамида «руҳнинг тили» аниқланади, иккинчиси билан эса «муаллиф руҳи»;
Герменевтика (матн муҳокамаси) муаллиф ва ўқувчи ўртасида қариндошлик бўлган ҳолда маъно касб этади.
Асар муаллифдан анча йироқ бўлса, матн ҳеч қачон герменевтнинг ҳар қанча ҳаракатига қарамай
тушунилмайди, муаллиф ва ўқувчининг ўхшашлигида тушунарсиз маъно қолмайдива уни шарҳлашга
эҳтиѐж қолмайди;
Тушуниш, биринчидан, дивинация - муаллиф руҳини сунъий «ҳислантириш», «ҳаѐтийлаштириш» дир;
Иккинчидан, солиштириш, далилларни солиштириш ва б.;
Дивинация солиштириш билан алмаштириш керак, агар ўқувчи муаллифнинг тили мантиқини, дилини
тушунса, матн бутунлигича тушунилган бўлади.
Герменевтика асосий вакилларининг бош йўналишлари
123
Мартин Хайдеггер
(1889-1976)нинг экзинтенциаллар
ҳақидаги таълимоти
Асосий
мо
ҳияти
Хайдеггернинг илк қарашлари
герменевтика ва экзестенциа-
лизмнинг билим ҳақидаги эмас,
(онтологик) маиший томонига
бағишланган.
Экзестенциал-
одамнинг яшаш
шароити
Мавжудлик - одам борлиғи онг
билан аниқанмайди, балки дунѐда
борлиғи билан (одам, аввало,
мавжуд, кейин фикрлайди)
аниқланади.
Герменевтика асосий вакилларининг бош йўналишлари
124
Do'stlaringiz bilan baham: |
