3 – Мавзу Янги ва энг янги давр фалсафаси

Таълимот мазмуни 

---

118
Демак, 
илмий услуб (унинг 
ҳаракатларининг инъикоси билан) 
муаммоли ҳолатларни ҳал 
қилинган ҳолатларга 
айлантирувчи аниқ қадамлардир
Дж. Дьюи илмий услуб тўғри келиши шарт бўлган шартларни 
ажратиб кўрсатади:
Ўзини тузатишга қобилият (янги орттирилган тажрибага кўра ижобий ѐки салбий
бўлиши мумкин);
Фаолият кўрсатиш учун қобилият (ишлатилаѐтган илмий услуб ташқи оламни акс
эттиришга эмас, шу билан ҳаракат ҳам қила билиши керак);
Ҳақиқий (фақат мақсадга олиб борувчи услубларнинг кейинги тадбиқ этишга лойиқ).
Охирги қарорни қабул қилиш режалаштирилган 
тахминларни амалга ошириш, ишлатилган 
гипотезани ҳақиқатга айланганлигини (натижага 
эришилган бўлса) экспериментал текшириш ѐки 
(натижага эришилмаса) нотўғрилигини кўрсатиш 
вазифаси туради

---

119
Дьюи ўз фалсафий йўналишига кўра, эмпирист бўлган, яъни 
тажрибага алоҳида ўрин ажратган
Биринчи таъсир ғоясини инкор қилади, бутун мавжудотнинг биринчи сабабини 
излашни мазмунсиз деб ҳисоблайди;
Фалсафанинг асосий тушунчаси тажриба деган фикрини илгари суради, уни 
ўрганиш учун бутун фалсафий тадқиқотларни жамлаш керак;
Одам онгидан барча нарсаларни – туғмасини ҳам, одам ҳаѐти жараѐнида кейин 
орттирилганини тажриба сўзи остида тушунади;
Одам онги - яъни тажрибани ташувчиси алоҳида аҳамият берган;
Тажрибани: сезгир, ўта сезгир (спиритик, руҳий), диний, ахлоқий, ижтимоий, 
маданий ва бошқа, яъни тажриба шу ҳолида ҳаѐтнинг ҳамма жабҳаларини ўзида 
жамлашини аниқлаш.
Дж.Дьюи эмпиризми 
(тажриба - унинг фасафасининг асосий тушунчаси)

---

120