3 asosiy maxraj Til (lisaan)

ل
3-asosiy maxraj (Til)
9-xos maxraj
ل- hos maxraji til chetining Adnal haffa qismidan til uchining tugagan joyi ya'ni Muntahal tarofgacha ikki yoni bilan oʻng Dovahik tishlardan boshlab chap Dovahik tishlargacha 8 ta tishning ichki milki.Til oldi harfi uchun buning laqabi Zalqiy deb ataladi.
Sifatlari
1.Jahr
2.Bayniya
3.Istefol
4.Infitoh
5.Inhirof
Mahrajning sharhi
Til yuqori tanglayga koʻtarilib til yoʻnlarining oxiri adnal haffa qismidan muntaha hafagacha koʻtarilib , til cheti chuqur hosil qiladi va tilda chz shuning uchun ل -harfi tilning ikki yonidan chiqadi.
N ima uchun ل. da inhiroh sifati bor?
Inhirof bu tovush yoʻnalishining burilishi


ل. mahrajga yetib kelganida til uchlari yuqori tishlarning milkigacha yopishib maxraj yopilib turganligi tufayli tovush tilning yonlariga buriladi va yon tomonidan oqib chiqadi.
ل. harfida tavassut , ya'ni bayniya sifati chiqadi.
Bayniya harflari 5 ta : ر، ع ،ل ، ن ، م
Tarqiq ingichka va tafhim yoʻgʻon ل
ل.harfi istefola (til orqasi 2 ta holda) boʻlgani uchun doimo ingichka oʻqiladi ammo,Alloh ismi jalolasida oʻzidan oldingi harakatga qarab gohida tafhim gohida tarqiq boʻladi.Alloh lafzi jaloladan oldin fatha yoki domla kelsa, tafhim holatda oʻqiladi.Qachonki lafzi jaloladan oldin kasro kelsa ingichka oʻqiladi.لdoimo oʻzining mahrajidan chiqadi.Yoʻgʻon boʻlsa ham ingichka boʻlsa ham faqatgina tafhim oʻqiladigan لda til oʻrtasida choʻkish hosil qilib til orqasi yuqori tanlay tomon ozgina koʻtariladi va tovush yuqori tanglay gumbaziga koʻtariladi.

T il oldi (Toroful lisaan)