3-bob. Mehnat va ish haqi hisobi
‘z b e k isto n R esp u b lik a si K o n stitu tsiy a sin in g 3 7 -m o d d a si
Download 433.02 Kb. Pdf ko'rish
|
3 Moliyaviy hisob va hisobot
|
1 0 ‘z b e k isto n R esp u b lik a si K o n stitu tsiy a sin in g 3 7 -m o d d a si.
: 0 ‘z b e k isto n R esp u b lik a si M eh nat k o d ek si. IX b ob . 153-m od d a. i • ish haqidan budjetga majburiy to‘lovlami, shuningdek, kor- xonaga yetkazilgan moddiy zarami ayrim tashkilotlar va jismoniy shaxslar foydasiga to‘g‘ri hamda o ‘z vaqtida ushlab qolish hamda o‘tkazish; • xodimlar sonini va ish vaqtidan foydalanishni nazorat qilishni ta’minlash; • ish vaqtining to‘g‘ri sarflanishi ustidan nazorat olib borish; • sarflangan mehnat yoki ishlab chiqarilgan mahsulotni tegishli hujjatlarda o ‘z vaqtida va to ‘g ‘ri aks ettirish; • hisoblangan ish haqini kalkulatsiya obyektlar o ‘rtasida to ‘g ‘ri taqsimlash; • ish haqi va mehnatga haq to ‘lashning ilg‘or usullarini amalda qo‘llash; • mehnatga haq toMash fondini to‘g‘ri sarflanishi ustidan na zorat olib borish. Asosiy bo‘lmagan faoliyatda band bo‘lgan xodimlar toifasiga uy-joy va kommunal xo‘jaligida xizmat ko'rsatish, savdodagi, tib- biyot muassasalari hamda maktabgacha tarbiya muassasalarida band bo‘lgan xodimlar kiradi. Korxonada xodimlar bajaradigan vazifalariga ko‘ra quyidagi guruhlarga bo‘linadi: - ishchilar; - xizmatchilar. Ishchilar tarkibiga moddiy ne’matlami yaratish, tuzatish, yuk- lami kuchirish, yo‘lovchilar tashish, moddiy xizmatlar ko'rsatish bilan bevosita band bo‘lgan xodimlar kiradi. Xizm atchilar tarkibiga rahbarlar, m utaxassislar va boshqa xodimlar kiradi. Boshqa xodimlar toifasiga hujjatlarni tayyor- lash, rasmiylashtirish ishlarini olib boruvchi, xo‘jalikka xizmat ko‘satuvchi boshqa xodimlar (kassirlar, nazoratchilar, tabelchilar, ish yurituvchilar va hokazolar) kiradi. 0 ‘zbekiston Respublikasida mehnatga oid munosabatlar meh nat to‘g‘risidagi qonun hujjatlari, jam oa kelishuvlari, shuningdek, jamoa shartnomalari va boshqa lokal normativ hujjatlar bilan tar- tibga solinadi. Mehnat to ‘g ‘risidagi qonun hujjatlari ushbu kodeks, 0 ‘zbekis- ton Respublikasi qonunlari va Oliy Majlis qarorlari, 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, Qoraqalpog‘iston Respub likasi qonunlari va Jo‘qorg‘i Kengesi qarorlari, 0 ‘zbekiston Res publikasi Hukumatining hamda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Hukumatining qarorlari, davlat hokimiyatining boshqa vakillik va ijroiya organlari o‘z vakolatlari doirasida qabul qiladigan qarorlar- dan iboratdir. Mulkchilikning barcha shaklidagi korxonalar, muassasalar, tashkilotlarda, shuningdek, ayrim fuqarolar ixtiyorida mehnat shartnomasi (kontrakt) bo‘yicha ishlayotgan jismoniy shaxslar- ning mehnatga oid munosabatlari mehnat to‘g‘risidagi qonunlar va boshqa normativ hujjatlar bilan tartibga solinadi. Barcha fuqarolar mehnat huquqlariga ega b o iish va ulardan foydalanishda teng imkoniyatlarga egadir. Jinsi, yoshi, irqi, mil- lati, tili, ijtimoiy kelib chiqishi, mulkiy holati va mansab mavqeyi, dinga bo‘lgan munosabati, e ’tiqodi, jamoat birlashmalariga man- subligi, shuningdek, xodimlarning ishchanlik qobiliyatlariga va ular mehnatining natijalariga aloqador bo‘lmagan boshqa jihat- lariga qarab mehnatga oid munosabatlar sohasida har qanday chek- lashlarga yoki imtiyozlar belgilashga yo‘l qo‘yilmaydi hamda bular kamsitish deb hisoblanadi. M ehnat sohasida o ‘zini kam sitilgan deb hisoblagan shaxs kamsitishni bartaraf etish hamda o ‘ziga yetkazilgan moddiy va ma’naviy zararni to‘lash to‘g ‘risidagi ariza bilan sudga murojaat etishi mumkin. Download 433.02 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|