3-ma’ruza tabiiy yuqori molekulyar (oligo va poli ) birikmalar disaxaridlar

1. Polinukleozidlarning hosil bo’lish sxemasi:

Masalan;

Nukleozidlar - ikki komponentli sistemalar bo’lib, uglevod qoldig’i va azot asoslari (β-glikozid bog’lari orqali birikishi)dan hosil bo’lgan sistemalardir.
Glikozid bog’i riboza yoki dezoksiribozaning anomer uglerod atomi C-1 ni pirimidinli asoslarning 1-N yoki purinli asoslar 9-N bilan bog’laydi.
Uglevod qoldig’ining tabiatiga qarab, nukleozidlar ribonukleozidlar va dezoksiribonukleozidlarga bo’linadi:



RNK gidrolizlanganda oxirgi mahsulot sifatida urasil, sitozin, adenin, guanin, D-riboza va fosfat kislota hosil bo’ladi.
DNK gidrolizlanganda yesa timin, sitozin, adenin, guanin, D-dezoksiriboza va fosfat kislota hosil bo’ladi.


Nukleotidlar-bular nukleozidlarning fosfatlari ya’ni nukleozidlar bilan fosfat kislotaning murakkab yefirlaridir (fosfat kislota riboza va dezoksiribozaning 3- yoki 5-uglerod atomlaridagi OH guruhlari bilan bog’langan bo’ladi). ATF, ADF va AMF lar nukleotidlar jumlasiga kiradi:


3. Polinukleotidlarning hosil bo’lishi:



Nukleozidlar va nukleotidlar

Asos	Uglevod qoldig’i	Nukleozidning nomlanishi	Nukleotidning nomlanishi
			Monofosfat sifatida*	Kislota sifatida	Qisqartilgani