3-ma'ruza: To‘ldiruvchilarning xossalari va ularga qo‘yilgan talablar. G‘ovak to‘ldiruvchining uyilma zichligi Reja

To‘ldiruvchi bir qancha xususiyatlarining beton mustahkamligiga ta'siri
3.6-jadval

Beton xossalari	To‘ldiruvchi xususiyatlariga nisbiy ta'siri, %
	Dona shakli	Dona teksturasi	Qayishqoqlik moduli
Egilishda mustahkamlik	31	26	43
Siqilishda mustahkamlik	22	44	34
Ilova: Tadqiqot ishlari 13 ta turdagi to‘ldiruvchilardan tayyorlangan uchta tarkibli beton uchun olib borilgan

3.6-rasm. Sochilgan qumning g‘ovakligi va berilgan qum asosidagi betonning suvga talabchanligi
Zichlashish koeffitsienti

3.7-rasm. Ninasimon bir turdagi to‘ldiruvchi va u asosida tayyorlangan betonning zichlashish koeffitsienti orasidagi bog‘liqlik
To‘ldiruvchilarni boshqa mexanik xususiyatlari
To‘ldiruvchilarning boshqa mexanik xususiyatlari ham qiziqish uyg‘otadi, ayniqsa, bu to‘ldiruvchi asosida tayyorlangan beton yo‘l yopmalari konstruksiyalarida, ya'ni ekspluatatsiya jarayonida yuqori kuch ta'sirida bo‘ladigan elementlarda ishlatganda tadqiq etish zarur bo‘ladi. To‘ldiruvchining zarb ta'siriga qarshiligi, tog‘ jinslari asosida tayyorlangan silindr shaklidagi namunalarni sinash orqali aniqlanadi.
To‘ldiruvchining zarb ta'siriga qarshiligi sifatida standart girani tushish balandligi qabul qilinadi, bunda namuna buziladi. Tadqiqot o‘tkazish metodikasi Texnik shartlar ASTM D3-18 orqali bajariladi.
To‘ldiruvchining zarb ta'siriga qarshiligi va mustahkamligi xususiyatlari beton uchun muhim bo‘lib, bu betonlar yo‘l qurilishida va pollarni o‘rnatishda keng ishlatiladi. To‘ldiruvchilarni ishqalanishga bardoshligi silindr namunalarda, oldin keltirilganidek tog‘ jinslarini siqilishga mustahkamligini aniqlashga analogik holda bajariladi. Bu namunalar metall aylanuvchi ishqalanuvchi aylanma uskunada standart kvars qumi yordamida amalga oshiriladi.