3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

З
гр
иб
⋅М
гр
ҳақ.
 
Агар бригада турли хил ишларни бажарса ва улар турли хил 
расценкалар бўйича баҳоланса, бу ҳолда гуруҳнинг умумий иш ҳақи 
қуйидаги формула бўйича аниқланади: 
 И
гр
= 
∑ И
гр
и.б
⋅М
гр.
ҳақ.
 
Бунда áåëãèëàíèøëàð õóääè èëãàðèãè ôîðìóëàäàãèäåê, i индекси эса 
муайян иш турини ва бу иш турининг муайян расценкасини билдиради. 
Вақтбай иш ҳақида ишчи ишланган иш миқдорига боғлиқ 
ҳолда пул мукофотини олади. Аммо меҳант оддий ва мураккаб, юқори 
ва паст малакали бўлиши мумкинлиги сабабли меҳнатни меъёрлаш 
зарур бўлиб, у тариф тизимлари ёрдамида амалга оширилади. Тариф 
тизимининг қуйидаги таркибий элементлари мавжуд: 
- тариф ставкаси - вақти бирлиги учун турли хил ишчи 
гуруҳлари ва тоифаларининг мутлоқ иш ҳақи миқдори. Минимал тариф 
ставкаси, ёки биринчи разрядли тариф ставкаи бошланғич асос 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

205 
ҳисобланади. У оддий меҳнат тўлови даражасини белгилайди. Тариф 
ставкаси соатбай, кунбай бўлиши мумкин; 
- тариф сеткалари малака даражасига боғлиқ ҳолда иш 
ҳақидаги нисбатларни белгилаш учун хизмат қилади. Бу тариф 
разрядлари ва уларга мос тариф коэффициентлари йиғиндисидир. Қуйи 
разрядли тариф коэффициенти бирга тенг қилиб қабул қилинади. 
Кейинги разрядларнинг тариф коэффициентлари мос тариф ставкалари 
биринчи разрядли тариф ставкасидан нисбатан неча марта кўплигини 
кўрсатади. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1992 
йил 28 декабр 590-сонли Қарори билан тасдиқланган қуйидаги 
“Меҳнатга ҳақ тўлашни ягона тариф сеткаси” амал қилмоқда. Унга кўра