4. Bitta tirqishli to‘siqdagi Fraungofer difraksiyasi Yorug‘lik difraksiyasi

148 – rasm. Difraktsiyaviy panjaraning aniqlash kuchi.
Agarda, bitta maksimum markazi, ikkinchisining markazidan taxminan , eng kichik to‘lqin uzunligi masofasida joylashsa, bu holda spektral chiziqlar alohida aniqlangan hisoblanadilar.
Difraktsiyaviy panjara uchun aniqlash kuchi R = mN ga tengdir. Bu yerda N tirqishlar soni, m – maksimum kuzatilish tartibi.
Hozirgi zamon difraktsiyaviy panjaralar 200 000 dan ortiq chiziqlardan iborat bo‘ladi va spektral chiziqlarni alohida aniqlash imkoniyati 400 000 dan ortiqdir.
Difraktsiyaviy panjara sifatida fazoviy davrlikka ega bo‘lgan istalgan tuzilmani tushunish mumkin. To‘lqin uzunligi 0,1×10^-9m ga teng bo‘lgan rentgen nurlari difraktsiyasini olish uchun atom va ionlardan tashkil topgan, fazoviy davrlikka ega bo‘lgan kristall panjaradan foydalanish mumkin (149 - rasm).
AV va A₁V₁ tekisliklardagi qo‘shni atomlardan qaytgan nurlar orasidagi R0¢j yo‘l farqi:

149-rasm.Fazoviy davrlikka ega bo‘lgan difraktsiyaviy panjara.

ga teng. Interferentsiya kuchayishi Bregg - Vulf shartiga binoan bajariladi:

,

bu yerda m = 0, ±1, ±2, +…..

Hozirgi davrda, fizikada rentgen nurlari difraktsiyasiga asoslangan ikkita yo‘nalish paydo bo‘ldi: rentgen spektroskopiyasi va rentgen strukturaviy analizi.