4-tamoyilga binoan, ishlab chiqarishni ekologiyazatsiyalash, y a’ni

1. Atom energetikasini rivojlantirish
Yer yuzidagi atom energiyasining miqdori juda katta va tugalmasdir. 
Yer qobig‘idagi uranning miqdori taxminan 2,5 1012 tonnaga, dunyo 
okeanida 2,5 1013 tonnaga tengdir. 1 kg. uran 235 - 2,4 mln. kg. shartli 
tonna ko‘mimi, 1 kg. deyteriy - 16 mln.kg к о ‘mini i almashtira oladi.
Atom energiyasidan foydalanilganda quyidagi ikki muammo paydo 
boiadi:
• mashinasozlikning maxsus sohalarini rivojlantirilishi zarurligi.
• ekologik myarnmo.
Lekin AES IESlariga nisbatan ekologik jihatdan ancha toza boMgani 
bilan ularda hosil bo'layotgan qattiq chiqindilami zararsizlantirish va 
issiqlik iflosliklari myammolaridan holi emasdir.
2. Quyosh energiyasidan foydalanish
Quyosh enegiyasidan issiqlik elektr va yorug‘lik eneriyalari uchun 
manba sifatida foydalanish mumkin. Quyosh energiyasini elektr 
energiyasiga aylantirish jarayonida oraliq energiya sifatida issiqlik 
energiyasi hosil boiad i. Issiqlik energiyasi Quyosh nurini maxsus 
moslamalar yordamida tutib (ushlab) olinib, issiqlikni suyiqlik va gaz 
holatidagi yetkazgichlarga uzatish y o ii bilan hosil qilinadi. Quyoshli 
isitgich moslamalari uylami isitish uchun va texnologik jarayonlarda 
keng qo‘llaniladi.
Quyosh eritish moslamalari sun’iy Yer yo‘ldoshlariga o'm atilgan 
katta-katta oynalardan iborat b o iib , ular yeming m a’lum bir nuqtalariga 
yo‘naltirilgan bo‘ladi. Ular ikki turli b o iish i mumkin: Luneta, ya’ni oy 
nuriga o ‘xshash nur bilan ta’minlovchi va Soleta, ya’ni Quyosh nuriga 
o‘xshash nur bilan ta’minlovchi. Luneta - shaharlami kechasi yoritish 
uchun, Soleta esa dalalarni yoritish vaqtini oshirish hisobiga qishloq 
xo'jaligi ekinlarining hosildorligini oshirish uchun qoilaniladi. Quyosh 
yoritish 
moslamalari 
atrof-muhitga hech 
qanday zararli 
ta’sir 
k o ‘rsatmaydi.
37

---