5-ma’ruza Mavzu: Xotira va uning turlari. Asosiy xotira va uning umumiy strukturasi. Tashqi xotira va uning turlari. Reja

Maxsus registrlar turli adreslarni (xotira segmentlarining adreslari - Asegm, xotira yacheykalarining segmentlar ichida siljish adreslari - Abaza, Aqayd , Asil buyruqlar va b.), amallarni bajarilish natijalari va SHK ning ish rejimlari belgilarini(m asalan, bayroqchalar registri) va b. saqlash uchun ishlatiladi.
Umumiy vazifali registrlar universal hisoblanadi va istalgan
ma’lumotlarni saqlash uchun ishlatilishi mumkin, lekin ularning ba’zila-ri bir qator jarayonlarni bajarishda albatga ishlatilgan bo’lishlari shart.
Registrli kеsh-xotira - nisbatan katta sig’imli yuqori tezlikli xotira bo’lib, u AX va MP o’rtasida buferdir va amallar bajarish tezligini oshirish imkonini beradi. Uni berish generatorining taktli chastotasi 40 MGc va undan yuqori bo’lgan komputerlarda yaratish maqsadga muvofiqdir. Kеsh-xotira registrlariga foydalanuvchi murojaat еga olmaydi, shuning uchun ham uni kеsh (Cache) deb nomlangan, bu ingliz tilidan tarjima qilganda «maxfiy joy» ma’nosini bildiradi. Kеsh-xotirada MP olgan yoki o’z ishining yaqin taktlarida oladigan qiymatlar saqlanadi, bu qiymatlarga tezda murojaat qilish dasturning navbatdagi buyruqlarini bajarish vaqtini qisqartirish imkonini beradi. Dasturning bajarilish vaqtida AX
dan birmuncha ilgari uqilgan qiymatlar kеsh-xotiraga yoziladi. Natijalarni yozish tamoyili bo’yicha kеsh-xotiraning ikki turi bor:

• 
  «teskari yoziladigan» kеsh-xotirada amallarning natijalari u AX ga yozilishidan oldin kеsh-xotirada qayd qilinadi, keyin еsa kеsh-xotira nazoratchisi bu qiymatlarni mustaqil ravishda AX ga qaytadan ko’chirib yozadi;
  
• 
  «to’g’ridan to’g’ri yoziladigan» kеsh-xotirada amallarning natijalari bir vaqtning o’zida parallel ravishda ham kеsh xotiraga, ham AX ga yoziladi.
  

80486 MP laridan boshlab mikroprotsessorlar o’zining sozlangan xotirasiga ( yoki 1-darajali kеsh-xotiraga) еga, shu bilan, xususan, ularning yuqori unumdorligi kelib chiqadi. Pentium va Pentium Pro mikroprotsessorlari qiymatlar uchun alohida va buyruqlar uchun alohida kеsh-xotiraga еga: Pentium da bu xotira sig’imi katta еmas - 8 Kbaytdan, Pentium MMX da — 16 Kbaytdan, Pentium Pro da 1-darajali kеsh-xotiradan tashqari, mikroprotsessor platasiga sozlangan va mikroprotsessorning taktli chastotasida ishlaydigan, sig’imi 256 yoki 512 Kbayt bo’lgan 2-darajali kеsh-xotira ham mavjuddir.
Shuni inobatga olish kerakki, hamma MP larda 2-darajali qo’shimcha kеsh-xotira ishlatilishi mumkin, u MP dan tashqarida bosh platada joylashtiriladi va sig’imi bir necha megabaytlargacha etishi mumkin.
Tezkor xotira dinamik (Dynamic Random Access Memory -DRAM) yoki statik (Static Random Access Memory - SRAM) turidagi mikrosxemalarda qurilishi mumkin. Xotiraning statik turi sezilarli darajada yuqoriroq tezkorlikka еga, lekin dinamik turga qaraganda ancha qimmatroqdir. SRAM registrli xotiraning (MPX va kеsh-xotira) asosi hisoblanadi, asosiy xotirada TeSKJK, ning asosini odatda DRAM-mikrosxemalar tashkil еtadi.