5-mavzu. Multimedia texnologiyalari va vositalari reja: Multimedia tushunchasi. Multimediya imkoniyat dasturi

2. Videoklip: 
Ushbu tajribani darsda tayyorlash va o'tkazish uchun 
o'qituvchining vaqtini tejaydi. 
3. Animatsiya: 
Haqiqiy tajribani o'tkazish imkonsizdir va animatsiya ko'rib 
chiqilayotgan ob'ektlar aslida qanday harakat qilishini ko'rsatadi. 
 Kompyuterda sinov: 
Bu talabalarning oldingi va berilgan darslarda olgan bilimlarini 
tezda tekshirishga imkon beradi; 
Bu o'qituvchiga materialning assimilyatsiya darajasini va sifat 
muammolarini hal qilish uchun olingan bilimlarni tekshirish 
qobiliyatini ko'rishga imkon beradi; 
5. Kompyuterni simulyatsiya qilish murakkab tizimlarni 
o'rganish uchun samarali usullardan biridir. 
O'quv jarayonida AKTdan foydalanish o'quv va o'z-o'zini o'qitish 
samaradorligi va intensivligini oshirishning oqilona usuli hisoblanadi. 
AKT sizga axborot jarayonlarini avtomatlashtirishga imkon beradi: 
uzoq muddatli va ixcham saqlash, tezkor qidiruv, tezkor ishlov berish, 
yangi mahsulot ishlab chiqarish, har qanday masofada uzatish va zarur 
bo'lganda multimediya (matn, jadval, grafik, animatsiya, audio va 
video). 
Multimediya texnologiyalaridan foydalanish ta'limga yanada 
samarali yondashuvlardan foydalanishga olib keladi va eng samarali 
ta'lim vositasi hisoblanadi. Yana bir afzalligi talabalarga hissiy ta'sir 

---

117
ko'rsatadi. Ayniqsa, agar videolar kiritilgan bo'lsa va slaydlar uchun 
ovozli hamrohlik bo'lsa, bu talabalar ko'rgan va eshitgan narsalariga 
shaxsiy munosabatni shakllantirishga imkon beradi. 
5.1-Rasm. Multimedianing apparat-dasturiy vositalari 
Multimedia vositalari – bu foydalanuvchi ovoz, video, tasvir, 
matn, animatsiya yordamida muloqotda bo‘ladigan apparat va dasturiy 
vositalarning yig‘indisi. Multimedia qurilmalari - bu multimediali 
ma’lumotlarni qayta ishlash, ya’ni matn, ovoz, tasvir va 
videoaxborotlar bilan ishlaydigan apparat vositalari bo‘lib ularga 
quyidagilar kiradi:
- Ma’lumotni yozib olish qurilmalari;
- Ma’lumotni chiqarish qurilmasi;
- Manipulyatorlar; “Virtual borliq” qurilmalari;
- Axborot tashuvchi qurilmalari;
- Tasvirlarni qayta ishlash qurilmalari. 
- Manipulyatorlar; 
- “Virtual borliq” qurilmalari; 
- Axborot tashuvchi qurilmalari;
- Tasvirlarni qayta ishlash qurilmalari. 

---

118