3. Har, hech, hamma, ba’zi, g‘ayri, bir, qay, u, bu, shu, o‘shaso„zlari yonida kelgan so„zdan
ajratib yoziladi: har zamon, hech kim, hamma vaqt, ba’zi bir, g‘ayri tabiiy, bir qancha, bir yo‘la,
bir oz, qay kuni, u erga, bu yoqdan, shu erdan, o‘sha yoqqa kabi.
Lekin birpas, birato‘la, birvarakayiga, birmuncha, buyon (beri)so„zlari qo„shib yoziladi.
Lotin yozuvi asosidagi imloga ko„ra biroz so„zining ham qo„shib yozilishi belgilab
qo„yilgan.
Qay so‘zi yer, yoq, yon so„zlari bilan kelganda bir y tushib qolishi natijasida bu so„zlar
qo„shib yoziladi:
Qiyoslang: qay yerda – qayerda, qay yoqqa – qayoqqa, qay yondan – qayondan kabi.
Qaybir, qayvaqt so„zlari ham qo„shib yoziladi.
4. Murakkab sonlarning qismlari ajratib yoziladi: yigirma besh, bir yuz ellik ikki kabi.
5. Kirillcha yozuv asosidagi imlo qoidalariga ko„ra шер юрак, муз ёрар, иш ёқмас, қўл
ёзмаso„zlari ajratib yoziladi deb belgilab qo„yilgan. Lekin amaldagi lug„atlarda turlicha yozib
kelingan. Lotin yozuvi asosidagi imlo qoidalariga ko„ra bu so„zlarning qo„shib yozilishi qat‟i
belgilab qo„yildi: muzyorar, sheryurak, devyurak, ishyoqmas, qo‘lyozma kabi.
6. Tojikcha izofali birikmalar ajratib yoziladi: tarjimayi hol, nuqtayi nazar, oynayi jahon, dardi
bedavo kabi. Shuningdek, yangi imlo qoidalarida izofa undosh bilan tugagan so„zlarga i shaklida ,
unli bilan tugagan so„zlarga yi shaklida qo„shilishi belgilab qo„yildi.
Qiyoslang: dardi bedavo, nuqtayi nazar, tarjimayi hol, oynayi jahon, piri badavlat kabi.
Bo‘g‘in ko‘chirilishi
Orfografiya qoidalariga ko„ra bir qatorga sig„may qolgan so„zning qismi ikkinchi qatorga
quyidagicha ko„chiriladi:
1. So„z qismlarga bo„g„inidan ajratib ko„chiriladi: tala-ba, ta-laba, mak-tab, ko‘ng-il kabi.
2. Bir unlidangina iborat bo„lgan bo„g„in oldingi satrda qoldirilmaydi. Shuningdek, keyingi
satrga ham bir unlidan iborat bo„lgan bo„g„in ko„chirilmaydi: o-naning emas, ona-ning, jamo-a
emas, ja-moa, mudofa-a emas, mudo-faa kabi.
Do'stlaringiz bilan baham: |