Uu harfi quyidagi o„rinlarda yoziladi: a) bir va ikki bo„g„inli so„zlardagi qisqa u unlisini
ifodalash uchun: kun, tun, qurt; ulug‘, urug‘, uzum kabi; b) urg„uli bo„g„indagi cho„ziq u unlisini
ifodalash uchun: arxitektura, struktura kabi; d) tarkibida o, a, u unlilaridan biri bo„lgan
bo„g„indan so„ng v bilan boshlanadigan yopiq bo„g„inda keluvchi u fonemasini ifodalash uchun:
qovun, sovun, ovul, sovuq, qirg‘ovul, tovush, tarvuz, tasavvur, quvur kabi; e) birinchi bo„g„inda, u
(yu) kelgan so„zlarning ikkinchi bo„g„inida, aytilishiga muvofiq, u (yu) yoziladi: turmush, ulush,
butun, buyuk, buyum, yulduz, tugun, gumbur-gumbur kabi; f) so„zlarning ikkinchi ochiq
bo„g„inida q yoki g„ fonemalaridan keyin ham u yoziladi: uyqu, tuyg‘u, urg‘u kabi.
O‘o‘ harfi quyidagi o„rinlarda yoziladi: bir bo„g„inli so„zlarda, ko„p bo„g„inli so„zlarning
birinchi bo„g„inidagi o‘ ni ifodalash uchun: o‘t, qo‘l, o‘tin, ko‘mir, to‘qi kabi
Ee harfi faqat old qator o„rta-keng e fonemasini ifodalash uchun yoziladi.
Qiyoslang:egat-egat, ekin-ekin, ekspertiza-ekspertiza, lekin-lekin, mehnatsevar-mehnatsevar,
elka-yelka, etmish-yetmish, e’lon-e‘lon, she’r-she‘r kabi.
Kirill yozuvi asosidagi imloga ko‘ra Ee, Е-ye, Ё-yo, Ю-yu, я-ya harflarining yozlishi:
Eeharfi qo„yidagi o„rinlarda yoziladi: a) so„zlarning bosh qismidagi e fonemasini ifodalash uchun:
ekin, elak, ertak, ekan, etak, ekran kabi; b) so„zlarning o„rtasida o„zicha alohida bo„g„in hosil
qilgan e fonemasini ifodalash uchun: poeziya, poema kabi; d) so„z ichidagi bo„g„in boshida kelgan
e fonemasini ifodalash uchun: duet, duel kabi.
Ee harfi qo„yidagi o„rinlarda yoziladi: a) so„z yoki bo„g„in boshida qo„llangan,
shuningdek, o„zi alohida bo„g„in hosil qiluvchi ye fonemalar birikmasini ifodalash uchun: ер>yer,
ем>yem, етмиш>yetmish, разезд>razyezd, елим>yelim kabi; b) so„zlarning tarkibida undoshdan
so„ng yoki ikki undosh orasida keluvchi e fonemasini ifodalash uchun: kel>kel, ket>ket, ter>ter,
меҳмон>mehmon, телефон>telefon kabi.
Do'stlaringiz bilan baham: |