6. Tashkilotlar va ularni boshqarish

2. Tashkilotning ichki muxiti. 
Tashkilotning rivoji juda kuplab omillarga boglik. Tashkilot ochik sistema ekanligini biz 
yaxshi bilamiz. Demak, tashkilot faoliyatiga ichki va tashki muxit ta’sir kursatadi.ichki 
uzgaruvchilar-tashkilot ichidagi xolatiy omillardir.Raxbarlar bu uzgaruvchilarga e’tibor 
karatishlari va uz faoliyatlarida xisobga olishlari lozim.Ammo, xamma vakt xam ularni nazorat 
kila olmaydilar. Ichki uzgaruvchilarga kuyidagilar kiradi: 
1. Maksadlar. 
2. Struktura.
3. Vazifalar, maksadlar. 
4. Texnologiya. 
5. Odamlar. 
Tashkilot bir maksad yulida birlashib xarakat kilayotgan kishilar guruxidir.
Odamlar yakka xolda uddalay olmaganliklari yoki samarasiz xolda bajarganliklari sababali 
birlashib xarakat kiladilar. Maksad-bu gurux erishishi lozim bulgan yakuniy xolatdir. 
Rejalaщtiriщ jaraenida raxbariyat maksadlarni yaratadi, belgilaydi va tashkilot a’zolariga 
yetkazadi.Bu orkali jamoa a’zolari uzlari intilaetgan xolatni yaxshi bilishlariga imkon yaratiladi.
Tashkilotlarda turli-tuman maksadlar buladi. Ba’zi tashkilotlar (ishlab chikarish va biznes) 
maxsulot ishlab chikarib, foyda olishni kuzlasalar, ta’lim muassasalari, yeshlarga chukur ta’lim 
berishni va rakobatbardoshli xodimlar kilib tayerlashni maksad kilib oladilar. 

---

Maksadlar turli-tuman buladi. Yirik tashkilotlarkuplab maksadlarga egadirlar. Xar bir 
bulim xam uz maksadiga ega buladi. Ularning maksadlari tashkiliy maksadiga mos bulish, 
umumiy maksadni bajarishga xissa kushishi lozim.
3.Tashkilotlar boshkaruv darajalaridan va bulimlardan iboratdir. Bulimlarni biz 
funktsional soxalar deb xam ataymiz. Funktsional soxa tashkilot yeki uning bulimlari 
bajaraetgan ishga taallklidir,masalan, marketing, ishlab chikarish, xodislarni ukitish, moliyani 
rejelashtirish. Tashkilot maksadlariga samarali tarzda erishishni ta’minlaydigan boshkaruv 
darajalari va funktsionml soxalarning mantikiy munosabatlariga tashkilot strukturasi deb ataladi.